Η αποκαθήλωση του πατέρα Αντώνιου ήταν μια τραυματική εμπειρία για την ελληνική κοινωνία. Η «Κιβωτός του Κόσμου» ήταν ψηλά στη συνείδηση των πολιτών και έσπευδαν να την ενισχύσουν οικονομικά, είχαν-δεν είχαν περίσσευμα. Οι καταγγελίες για κακοποιήσεις παιδιών, οι έρευνες για οικονομικές ατασθαλίες και ενδεχομένως παράνομο πλουτισμό ήταν ένα βίαιο και θορυβώδες ράπισμα στις κοινές μας αυταπάτες, με προφανές αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης ακόμα και απέναντι στις καλύτερες προθέσεις.

Εκτός από την πικρία που προκάλεσε, ωστόσο, η υπόθεση της «Κιβωτού» υπήρξε και εξόχως διδακτική. Μέσα από αυτήν επιβεβαιώσαμε τους μύχιους φόβους μας για την κατάσταση της κοινωνικής πρόνοιας στη χώρα.

-Μάθαμε, λοιπόν, πως ένα, δύο ή και περισσότερα άτομα μπορούν να συστήσουν έναν σύλλογο, να εκλέξουν ένα Δ.Σ. και να αρχίσουν να λειτουργούν μια δομή «προστασίας» ανηλίκων. Χωρίς καμία απολύτως προϋπόθεση, χωρίς καμία απόδειξη ότι μπορούν να υλοποιήσουν με επάρκεια αυτό το δύσκολο έργο, χωρίς να είναι απαραίτητη μια επιστημονική ή εμπειρική σχέση με το ευαίσθητο αντικείμενο. Το να έχουν λευκό ποινικό μητρώο, όπως περηφανεύεται ότι επέβαλε η υφυπουργός Δόμνα Μιχαηλίδου, είναι ακόμη πιο εξωφρενικό αν το σκεφτεί κανείς. Γιατί, πολύ απλά, δείχνει πως μέχρι πριν από κάποιους μήνες δεν χρειαζόταν ούτε καν αυτό.

-Από την ιστορία της «Κιβωτού» εμπεδώσαμε ότι στη λειτουργία των ιδρυμάτων αυτών -και δη των προβληματικών- υπάρχει μια «ομερτά». Ολες οι καταγγελίες για κακοποιήσεις ή ασέλγειες προέρχονται από πρώην τρόφιμους ή πρώην υπαλλήλους, ενώ η εχεμύθεια και η εμπιστευτικότητα αποτελούν προϋπόθεση ώστε οι εργαζόμενοι να κρατήσουν τη δουλειά τους.

-Μάθαμε ακόμη πως οι έλεγχοι της πολιτείας, που υποτίθεται πως ασκεί την εποπτεία, είναι εντελώς προσχηματικοί. Ως πρόσφατα, μάλιστα, όπως ομολόγησε η ίδια η κ. Μιχαηλίδου, ήταν απολύτως τυπικοί, αφού το «καθηκοντολόγιο» των ελεγκτών δεν προέβλεπε συνομιλίες με τα παιδιά. Τα ντουβάρια να είναι εντάξει!

-Επίσης, πληροφορηθήκαμε ότι, εκτός από υποτυπώδεις, οι έλεγχοι είναι και ελάχιστοι. Αιτία η χρόνια υποστελέχωση των υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας και η διάχυση των αρμοδιοτήτων. Την εποπτεία στα ιδρύματα υποτίθεται ότι την ασκούν οι δήμοι και οι περιφέρειες. Θα έχετε προσέξει ασφαλώς πως από τότε που βγήκε στο φως αυτή η υπόθεση οι συνήθως λαλίστατοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους.

-Είδαμε ακόμη πως στη λειτουργεία αυτών των ιδρυμάτων δεν υπάρχουν οικονομικοί κανόνες άλλοι, παρά μόνον η βούληση του ιδρυτή ή της ομάδας που κάνει «κουμάντο». Παρά το γεγονός, επίσης, ότι τα ιδρύματα διαχειρίζονται τεράστια κονδύλια από δωρεές, δεν έχουν καμία υποχρέωση να αποδίδουν λογαριασμό, ούτε ελέγχονται. Δεν είναι τυχαίο πως για την έρευνα στην «Κιβωτό του Κόσμου» επιστρατεύτηκε η Αρχή για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος προφανώς γιατί δεν υπήρχε άλλο νομικό πλαίσιο πρόσφορο.

-Το πιο σημαντικό, ωστόσο, που αντιληφθήκαμε μέσα από αυτή την πικρή ιστορία είναι ότι τα ιδρύματα αυτά, ακόμα και αν δεχτούμε ότι λειτουργούν άψογα, εμφανίζονται εξαιρετικά απρόθυμα απέναντι στις αναδοχές. Υπάρχει πλήθος μαρτυριών -και επώνυμων μαρτυριών- για αυτό. Προκύπτει, όμως, και από τα στοιχεία ανάμεσα σε κρατικά και ιδιωτικά ιδρύματα. Και αυτή η «απροθυμία» για αναδοχές και υιοθεσίες είναι εύλογη, αν σκεφτεί κανείς ότι προϋπόθεση για να έχουν έσοδα και δωρεές τα ιδρύματα είναι να έχουν παιδιά. Η ύπαρξή τους διακυβεύεται αν λειτουργήσουν απλώς ως σταθμοί έως ότου βρεθεί η κατάλληλη οικογένεια. Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη στρέβλωση.

Θα σκεφτείτε ότι σε όλους τους τομείς υπάρχουν απατεώνες, αλλά, ευτυχώς, υπάρχουν και οι έντιμοι και συνετοί. Σωστά. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ταλαιπωρημένα παιδιά και κανένα κράτος δεν μπορεί να παίζει με την τύχη τους ρισκάροντας την προστασία τους.

Η Δικαιοσύνη θα αποφανθεί αν ο πατέρας Αντώνιος, η πρεσβυτέρα και όλοι οι αρνητικοί πρωταγωνιστές των ημερών έχουν πράξει ή όχι όσα τους αποδίδονται. Οι πολίτες όμως έμαθαν, έκριναν και δίκασαν ήδη το σαθρό μοντέλο που έχουμε στη χώρα. Θέλει γκρέμισμα και χτίσιμο από την αρχή. Oλα τα άλλα είναι μπαλώματα.