Ποια ήταν τα σημεία καμπής στη διαδρομή σας;

Καταρχάς, η παιδική μου ηλικία. Μεγάλωσα μεταξύ Αθήνας και Μάνης (Αρεόπολη). Δεν ήμουν κοινωνικό παιδί, δεν είχα πολλούς φίλους. Ονειρευόμουν, όμως. Ήθελα να γίνω κάτι που δεν ήμουν, κάτι πολύ «μεγαλύτερο» από την καθημερινότητά μου: τραγουδιστής της όπερας. Δεύτερο σημείο καμπής, η Ιταλία, όπου συνάντησα τον πρώτο μου δάσκαλο, Κωσταντίνο Αιγολόπουλο. Κατόπιν, η πρώτη μου επαγγελματική ακρόαση με τη Fondazione Toscanini στην Πάρμα, με τον μαέστρο Massimo de Bernard , ο οποίος με ενθάρρυνε να αναζητήσω ρόλους κωμικούς και χαρακτήρων, κάτι που με καθόρισε στη μουσική μου ζωή. Το τέταρτο σημείο καμπής ήταν το ντεμπούτο μου στο θέατρο «Μπολσόι» στη Μόσχα. Ερμήνευσα τον Μπαρόνε στην «La Traviata», υπό τη διεύθυνση του Φράνκο Ζεφιρέλι. Το θέατρο εκείνο είχε μια μαγική επίδραση επάνω μου. Δεν μιλάω μόνο για το σπουδαίο καστ, αλλά για όλη την ατμόσφαιρα εκείνης της υπέροχης δομής. Θυμάμαι, επίσης, ότι ο Φράνκο ήταν πολύ σκληρός μαζί μου την πρώτη μέρα των προβών. Όμως από τη δεύτερη, κιόλας, μέρα ήταν απολύτως υπέροχος. Υποθέτω ότι, από τη συνεργασία με τη Μαρία Κάλλας, είχε μάθει μερικές ελληνικές λέξεις, κι έτσι κάθε μέρα φρόντιζε να με χαιρετήσει με ένα «Σε αγαπώ»!

Τελικό σημείο καμπής ήταν η μετακόμισή μου στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2004. Τότε ξεκίνησε ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή μου, σε προσωπικό αλλά και σε επαγγελματικό επίπεδο. Ήταν δύσκολο στην αρχή, ένιωσα ότι έπρεπε να ξεκινήσω ξανά, παρά την εμπειρία μου, το βιογραφικό μου, τα 14 χρόνια στην Ιταλία… Όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες, αν είναι κανείς πρόθυμος για σκληρή δουλειά, είναι πράγματι η γη των ευκαιριών. Δεν θα μπορούσα να είμαι πιο ικανοποιημένος για την επιλογή μου.

Για τους περισσότερους νέους που αγαπούν τη μουσική, η όπερα δεν είναι η προφανής επιλογή. Γιατί οδηγηθήκατε αυτό το μονοπάτι;

Για μένα, η όπερα ήρθε ως μια φυσική προέκταση των ενδιαφερόντων και των παθών μου. Πιστεύω ότι το είχα πάντα ή, ποιος ξέρει, ίσως έφερα αυτήν την «σπλαχνική» αγάπη από μια άλλη ζωή. Απλά το ήξερα από πάντα. Χρειάζεται μεγάλο πάθος για να ακολουθήστει μια καριέρα γεμάτη θυσίες. Όσοι τραγουδούν όπερα δεν είναι μόνο τραγουδιστές. Είμαστε, επίσης, μουσικοί και ηθοποιοί. Χρειάζεται, πιστεύω, ένα ιδιαίτερο είδος προσωπικότητας για να επιλέξει κανείς ένα τόσο περίπλοκο, αλλά και τόσο εκπληκτικό, είδος εργασίας.

Πώς θα παροτρύνατε εκείνους που δεν αισθάνονται οικειότητα με την όπερα να της ανοίξουν την καρδιά τους;

 Αυτή είναι ακριβώς η δουλειά που έκανα από τότε που διορίστηκα Γενικός και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Teatro Grattacielo στη Νέα Υόρκη. Πολλοί πιστεύουν ότι η όπερα είναι για λίγους. Για μένα το σημαντικό είναι η αφήγηση της ιστορίας. Πώς, αλήθεια, να πούμε μια ιστορία που ήταν επίκαιρη πριν από 150 χρόνια; Πιστεύω, όμως, ότι υπάρχει πάντα ένας τρόπος να πάρουμε κάτι από τότε και να το φέρουμε στο σήμερα. Αυτό ακριβώς έκανα με τις πρόσφατες παραγωγές του Teatro Grattacielo. Χρησιμοποιώντας διαδραστικές κάμερες και νέες τεχνολογίες, η ομάδα μου και εγώ δώσαμε ένα εντελώς νέο «συναίσθημα» σε δύο όπερες που γράφτηκαν περισσότερο από έναν αιώνα πριν. Το αποτέλεσμα ήταν υπέροχο και δεν θα μπορούσα να είμαι πιο ευτυχισμένος.

Πώς φτάσατε στη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του TeatroGrattacielo;

Ως τραγουδιστής συνεργάστηκα με το Teatro Grattacielo για πολύ καιρό, από την άφιξή μου στις ΗΠΑ. Στη διάρκεια των χρόνων, έχτισα μια ξεχωριστή φιλία με την πρώην καλλιτεχνική διευθύντρια, Duane Printz. Ενώ δούλευα ως τραγουδιστής, επέστρεψα στο σχολείο και πήρα ένα διαδικτυακό δίπλωμα στις πρακτικές μάρκετινγκ και κοινωνικών μέσων. Δεν είχα, όμως, φανταστεί ότι η κ. Printz με είχε σκεφτεί ως διάδοχο της. Έγινα ο νέος Γενικός και Καλλιτεχνικός Διευθυντής στις αρχές του 2020.

Ποιο είναι το όραμά σας για το Grattacielo;

Η αποστολή του Teatro Grattacielo είναι να προωθήσει τις όπερες που σπάνια ακούστηκαν στις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, προχωρούμε για την προώθηση νέων τραγουδιστών. Είμαστε μοναδικοί στη Νέα Υόρκη. Η προτεραιότητά μου στη νέα μου θέση ήταν η επέκταση του Grattacielo. Πιστεύω σε συνεργασίες. Τον επόμενο χρόνο επεκτείνουμε στο ισπανικό οπερατικό ρεπερτόριο και συν-παράγουμε με δύο άλλες opera companies. Η δεύτερη προτεραιότητά μου ήταν να δημιουργήσω ένα Young Artists Program. Βλέπω το μέλλον της Teatro Grattacielo ως μια εταιρεία όπερας που παρουσιάζει σπάνια (ή όχι) έργα, με επίκεντρο την ποικιλομορφία, την τεχνολογία, τη φιλμογραφία και τις τέχνες πολυμέσων.

Πώς οφείλει να αντιδράσει η τέχνη απέναντι στην πανδημία;

Η πανδημία άνοιξε νέες πόρτες στον μουσικό κόσμο. Τίποτα δεν είναι, ή θα είναι, όπως το ξέραμε. Έπρεπε να γίνουμε δημιουργικοί, να διερευνήσουμε νέους τρόπους απόδοσης ή παρουσίασης στο κοινό μας. Θυμάμαι ότι περνούσα ώρες με την ομάδα μου και ειδικά με τον Πρόεδρό μας του Διοικητικού Συμβουλίου, Enzo Pizzimenti, μιλώντας για ψηφιοποίηση, on-line παραστάσεις και νέους τρόπους σκέψης. Ήμουν από την πρώτη στιγμή ενθουσιασμένος με αυτήν την νέα προοπτική. Ανυπομονώ να την εφαρμόσω, όταν επιστρέψουμε τελικά στα θέατρα. Δεν ξέρουμε πότε θα γίνει αυτό, γιατί στις ΗΠΑ τα θέατρα δεν άνοιξαν ποτέ. Όμως, στο μεταξύ, εξακολουθώ να μαθαίνω και να εξερευνώ, με πολύ ενθουσιασμό και αγάπη.

Θα μας πείτε για τον διαδικτυακό διαγωνισμό που οργανώσατε;

Ήταν ένας διεθνής διαγωνισμός για νέους τραγουδιστές της όπερας, ο οποίος θα έχει και συνέχεια, τον Σεπτέμβριο του 2021. Είχαμε 259 συμμετέχοντες από 29 χώρες, και δώσαμε 6.000 δολάρια σε έπαθλα και πολλά μελλοντικά συμβόλαια με τον Teatro Grattacielo. Μία από τις νικήτριες είναι η Έλληνιδα σοπράνο Μαριτίνα Ταμπακόπουλου, η οποία θα κάνει ντεμπούτο μαζί μας τον επόμενο χρόνο. Ξεκινήσαμε, επίσης, ένα πρόγραμμα που ονομάσαμε «The New York City Project», σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, το οποίο στοχεύει στην προετοιμασία και προώθηση νέων Ελλήνων τραγουδιστών όπερας. Τέλος, εργάζομαι για τη δημιουργία εκδήλωσης το 2021 στη Νέα Υόρκη, για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, παρουσιάζοντας έργα Ελλήνων συνθετών όπερας.

Αλήθεια, πώς ορίζετε το ταλέντο;

Για μένα, το ταλέντο έρχεται πρωτίστως από μια βαθιά, εσωτερική σύνδεση με την τέχνη. Είναι κάτι που δεν μας αφήνει να κοιμηθούμε τη νύχτα. Ένας ταλαντούχος νέος καλλιτέχνης καλλιεργεί τις φυσικές του προθέσεις και πάθη. Είναι κάποιος που εργάζεται σκληρά για να επιτύχει στόχους μεγαλείου και πιθανής τελειότητας, χωρίς να ξεχάσει την ανθρωπιά του. Το ταλέντο ξεπερνά την ανθρώπινη φύση, αλλά πρέπει να καλλιεργηθεί. Αυτό είναι κυρίως αυτό που εκτιμώ στους νέους καλλιτέχνες: αφοσίωση, σκληρή δουλειά, ταλέντο και ανθρωπιά.

Ως Έλληνας που ζει και δημιουργεί στην Αμερική, ποιες είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματά σας για το εκλογικό αποτέλεσμα;

Μετά τις πρόσφατες εκλογές, οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης βγήκαν στους δρόμους για να γιορτάσουν κατά χιλιάδες! Υπάρχει μια γενική αίσθηση ελπίδας και ανάκαμψης για αυτήν τη χώρα, που έχει διαιρεθεί βαθιά. Σε αυτές τις εκλογές εμπεριέχονται πολλά ιστορικά στοιχεία, αλλά για μένα το πιο σημαντικό είναι ότι έχουμε, επιτέλους, μια γυναίκα, και μάλιστα Τζαμαϊκανικής και Ινδικής καταγωγής, στη θέση της Αντιπροέδρου.