Ηδη, όπως είχε σημειώσει η «R» στις 4 Φεβρουαρίου, στην ηγεσία του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας είχε αρχίσει να ωριμάζει η σκέψη για την αναβάθμιση και των 38 μαχητικών σε «οχιές του Αιγαίου». Ταυτόχρονα, μελετάται και η μερική αναβάθμιση των F 16 block 30, με άξονα κυρίως την τοποθέτηση σύγχρονων ψηφιακών μέσων, αλλά και ισχυρότερου ραντάρ, χωρίς όμως αυτό να είναι δεδομένο. Υπό σκέψη είναι η πώληση των block 30, όπως και των Mirage 2000-5, καθώς και η προμήθεια επιπλέον Rafale και καινούργιων Viper, κάτι που φέρεται να υποστηρίζει και η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας.

Μέχρι και πριν από λίγους μήνες, η πρόθεση της ηγεσίας της Πολεμικής Αεροπορίας ήταν η αναβάθμιση των block 50 με τα απάρτια που προέκυπταν από την αναβάθμιση των block 52+ και 52+adv. Ωστόσο, βάσει ενημέρωσης που έκανε αρμόδιο κλιμάκιο του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ προς την ελληνική κυβέρνηση και στελέχη του ΓΕΑ, η διαφορά στη μερική αναβάθμιση των block 50 σε block 52+adv σε σχέση με την αναβάθμισή τους σε block 70 Viper ήταν πολύ μικρή. Στη σύσκεψη που έγινε υπό τον Αρχηγό ΓΕΑ, αντιπτέραρχο Δημοσθένη Γρηγοριάδη, όλοι συμφώνησαν στην άποψη ότι είναι προς το συμφέρον της Πολεμικής Αεροπορίας η απόκτηση ενός ομοιογενούς στόλου μαχητικών με έναν τύπο, που θα έχει τις ίδιες ανάγκες, ενώ παράλληλα θα μπορούν να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακος. Ομως, επειδή όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα των block 52 προέβλεπε την αναβάθμιση για συνολικά 85 μαχητικά και πλέον έχουν χαθεί τα τρία από αυτά, υπάρχει η σκέψη -και μάλιστα είναι πολύ πιθανό να προταθεί από αμερικανικής πλευράς το ενδεχόμενο αγοράς και τριών καινούργιων Viper, ώστε να αντικατασταθούν οι απώλειες.

Οι παραδόσεις

Σε ό,τι αφορά το εν εξελίξει πρόγραμμα αναβάθμισης των «52» σε «οχιές», μέχρι στιγμής έχουν παραδοθεί 17 αναβαθμισμένα μαχητικά και έως το τέλος του χρόνου προβλέπεται να παραδοθούν ακόμη 17. Το χρονοδιάγραμμα αναφέρει ότι όλα τα «52άρια» θα έχουν παραδοθεί αναβαθμισμένα στις μοίρες της Πολεμικής Αεροπορίας έως το 2027.

Ωστόσο, υπάρχουν φόβοι ότι ο στόχος για την παράδοση των επιπλέον 17 φέτος ενδεχομένως να μην επιτευχθεί. Ο λόγος είναι το κύμα παραιτήσεων από την ΕΑΒ, όπου εκτελείται το πρόγραμμα. Γνώστες του αντικειμένου, τεχνικοί με μεγάλη εμπειρία, παραιτούνται και φεύγουν σε βιομηχανίες του εξωτερικού, με πολύ υψηλότερες απολαβές. Κι ενώ η σκέψη είναι να αναβαθμιστούν και τα «50» στην ΕΑΒ, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα από το υπουργείο η αιμορραγία σε πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό, μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες καθυστερήσεις και στο πρόγραμμα των «52».

Το πόρισμα για τη συντριβή

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται το πόρισμα της επιτροπής διερεύνησης για τα αίτια συντριβής του F-16 με σειριακό αριθμό 528 της 337 Μοίρας «Φάντασμα» την Τετάρτη στο κεντρικό Αιγαίο, ανάμεσα στη Χαλκιδική και τη νήσο Ψαθούρα. Η ανέλκυση της ατράκτου του μαχητικού από τον βυθό της θάλασσας θεωρείται αδύνατη για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι το βάθος και ο δεύτερος ότι δεν θα κάνει σοφότερους τους ερευνητές, αφού εκτιμάται ότι δεν έχουν μείνει μεγάλα τμήματα άθικτα. Μάλιστα, είναι πολύ πιθανό να δούμε το επόμενο χρονικό διάστημα να ξεβράζονται στις ακτές νησιών κάποια μικρά κομμάτια του αεροπλάνου.

Το τελικό πόρισμα αναμένεται να συνταχθεί βάσει τεσσάρων παραμέτρων. Θα ληφθεί υπ' όψιν ο φάκελος με το πλήρες ιστορικό του αεροσκάφους, θα καταθέσουν οι ελεγκτές αεράμυνας, οι οποίοι θα αναφέρουν τι άκουγαν στους ασυρμάτους, θα δώσουν τις μαρτυρίες και οι πιλότοι των άλλων τριών μαχητικών που πετούσαν στον σχηματισμό μαζί με το F-16 που κατέπεσε, ενώ παράλληλα θα δώσει κατάθεση και ο 29χρονος υποσμηναγός, ο οποίος σώθηκε μετά την ενεργοποίηση του συστήματος εκτίναξης. Από τον υποσμηναγό, σύμφωνα με έμπειρους αεροπόρους, θα προκύψει το 80% των πληροφοριών για τις συνθήκες του ατυχήματος.

Ως πιθανότερο προκρίνεται το σενάριο της μηχανικής βλάβης. Υπάρχουν αναφορές ότι ενδεχομένως «κράτησε» ο κινητήρας, δηλαδή έκανε διακοπές και έσβησε. Ως προς αυτό, θα κληθεί να δώσει σαφείς απαντήσεις ο ίδιος ο χειριστής και να φωτίσει την αλληλουχία των γεγονότων που οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα, όπως -για παράδειγμα- το αν ήταν κάποιος υπολογιστής του αεροσκάφους που σταμάτησε να λειτουργεί.