Photo: rf123
Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι το μωβ δεν είναι αληθινό χρώμα άλλα μια οπτικής ψευδαίσθηση που δημιουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος.
Σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη, το μωβ είναι ένα «μη φασματικό» χρώμα, που δεν αντιστοιχεί σε κάποιο συγκεκριμένο μήκος κύματος φωτός. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει στο φως, άλλα το δημιουργεί ο εγκέφαλος μας για να λύσει μια αισθητηριακή σύγχυση.
Ορατό φάσμα και πώς το «βλέπουμε»
Το φως εισέρχεται στα μάτια μας και ενεργοποιεί εξειδικευμένα φωτοευαίσθητα κύτταρα στον αμφιβληστροειδή, γνωστά ως κωνία. Υπάρχουν τρεις τύποι κωνίων:
- S κωνία (ανιχνεύουν μικρά μήκη κύματος: μπλε/ιώδες),
- M κωνία (μεσαία μήκη κύματος: πράσινο/κίτρινο),
- L κωνία (μεγάλα μήκη κύματος: κόκκινο/πορτοκαλί).
Τα σήματα που προκύπτουν μεταφέρονται πρώτα στον θάλαμο, που επεξεργάζεται τις αισθήσεις, και στη συνέχεια στον οπτικό φλοιό του εγκεφάλου, όπου και αναλύονται για να καταλήξουμε στην τελική αντίληψη του χρώματος.
Τι γίνεται όμως με το μωβ;
Σε αντίθεση με τα βασικά χρώματα του ορατού φάσματος (που περιλαμβάνει το κόκκινο, το πορτοκαλί, το κίτρινο, το πράσινο, το μπλε, το ίντιγκο και το βιολετί),το μωβ δεν έχει δικό του μήκος κύματος. Η «βιολετί» περιοχή του φάσματος, με την οποία συχνά συγχέεται το μωβ, βρίσκεται στην πραγματικότητα στα άκρα του φάσματος και περιλαμβάνει και την υπεριώδη ακτινοβολία.
Το μωβ, όμως, προκύπτει όταν το μάτι λαμβάνει ταυτόχρονα κόκκινες και μπλε/ιώδεις ακτίνες φωτός, δηλαδή φωτόνια από τα αντίθετα άκρα του φάσματος. Το αποτέλεσμα είναι μια αίσθηση που δεν αντιστοιχεί σε κάποιον ενιαίο φυσικό ερέθισμα, οπότε ο εγκέφαλος… εφευρίσκει το μωβ για να καλύψει το «άγνωστο έδαφος».
Ο εγκέφαλος… «λυγίζει» το φάσμα
Για να καταφέρει να ενώσει το κόκκινο και το μπλε, τα δύο άκρα του ευθύγραμμου φάσματος, ο εγκέφαλος κυριολεκτικά «λυγίζει» το φάσμα σε κύκλο, ενώνοντας τα δύο άκρα. Έτσι προκύπτει η αίσθηση του μωβ, ενός χρώματος που δεν υπάρχει στο φυσικό φάσμα, αλλά μόνο ως κατασκευή του ανθρώπινου εγκεφάλου.
«Το μωβ είναι πραγματικό με την έννοια ότι το βλέπουμε, αλλά δεν έχει φυσική ύπαρξη εκτός του εγκεφάλου μας», επισημαίνουν οι ερευνητές.
Γιατί αυτό έχει σημασία
Η λειτουργία του εγκεφάλου να ενώνει ή να «γεφυρώνει» αισθητηριακά κενά μάς επιτρέπει να βλέπουμε εκατομμύρια διαφορετικές αποχρώσεις, όχι μόνο τα βασικά χρώματα. Έτσι αντιλαμβανόμαστε αποχρώσεις όπως το τιρκουάζ, το λαδί ή το καφετί.
Ωστόσο, το μωβ παραμένει μια ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς είναι το μόνο «κλασικό» χρώμα που δεν υπάρχει στο φως που φτάνει στα μάτια μας.
