Τα ηφαίστεια. Η επιβλητική καλντέρα. Η θέα που κόβει την ανάσα. Το χιλιοπαινεμένο ηλιοβασίλεμα. Η κόκκινη παραλία, η λευκή και η μαύρη, η γλυπτή Βλυχάδα. Τα πολυτελή ξενοδοχεία και οι πισίνες οι σκαλισμένες στον βράχο. Τα ιπτάμενα φορέματα, που οι ινφλουένσερς νοικιάζουν ακριβά για να τα ανεμίσουν μπροστά στα άσπρα σπιτάκια των Φηρών και της Οίας και να φωτογραφηθούν για χάρη των ακολούθων τους. Οι γεύσεις που θα δοκιμάσεις-και δεν θα ξεχάσεις ποτέ- σε ορισμένα από τα ατμοσφαιρικά της εστιατόρια.

Ναι, η Σαντορίνη είναι όλα αυτά. Όμως, πέρα από τη μορφολογία και το μοναδικό στον κόσμο τοπίο του, πέρα από την πολυτέλεια και το ινσταγκραμικό του γκλάμουρ, το μικρό αυτό νησί είναι, επίσης, πλούσιο σε μνημεία πολιτισμού, από τη μινωική περίοδο μέχρι τους τελευταίους ιστορικούς χρόνους. Και ο δήμαρχος Νίκος Ζώρζος μάς διαβεβαιώνει ότι ο δήμος Θήρας είναι αποφασισμένος αυτόν τον πολιτισμό να τον στηρίξει. Πράγμα όχι παράξενο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το 40% του γενικού τουρισμού είναι ο πολιτιστικός τουρισμός, όπως μας πληροφορεί η Υπουργός Λίνα Μενδώνη. Και η Σαντορίνη μπορεί, και σε αυτόν τον τομέα, να πρωταγωνιστήσει.

Μια ωραία πρόταση, λοιπόν, είναι να την επισκεφθεί κανείς για λόγους πολιτιστικούς. Ισχυρό κίνητρο, για παράδειγμα, είναι το υπέροχο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, το οποίο άνοιξε ξανά, και εγκαινίασε το ανακαινισμένο του πρόσωπο με την εμβληματική έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης “Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων”, η οποία, αφού εντυπωσίασε όσο λίγες εκθέσεις στην Αθήνα, ταξίδεψε στα Φηρά, όπου θα παραμείνει τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.

Το Real.gr βρέθηκε στα εγκαίνια, όπου ήταν παρόντες, εκτός από την Υπουργό Πολιτισμού και τον Δήμαρχο Θήρας, η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης κ. Σάντρα Μαρινοπούλου, ο Διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δρ. Δημήτρης Αθανασούλης, ο συν-επιμελητής της έκθεσης “Κυκλαδίτισσες” καθηγητής κ. Πάνος Ιωσήφ, ο Μητροπολίτης Θήρας, Αμοργού και Νήσων κ. Αμφιλόχιος, ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύσης Σταμενίτης, βουλευτές και εκπρόσωποι του Υπουργείου Πολιτισμού, των τοπικών αρχών, της Περιφερείας Νοτίου Αιγαίου και της επιστημονικής κοινότητας.

Το φρεσκαρισμένο μουσείο με το υπέροχο αίθριο, είναι αληθινό στολίδι για τα Φηρά. Ο Π. Ιωσήφ αναφέρθηκε στο επίτευγμα του εξαρχής σχεδιασμού δύο εκθέσεων για δύο διαφορετικά μουσεία (το Κυκλαδικής Τέχνης και των Φηρών) ενώ, μαζί με τον Δρ. Αθανασούλη, μας μίλησαν για την προσπάθεια να αναδείξουν τα κυρίαρχα στοιχεία του κτιρίου που είχε σχεδιάσει ο αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1956- και, κυρίως, τον φυσικό του φωτισμό. Είναι αλήθεια ότι σπάνια έχει κανείς την ευκαιρία να αποδώσει φωτογραφικά, με όμορφο τρόπο, τα εκθέματα που βρίσκονται σε εσωτερικό χώρο. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, όμως, το κυκλαδίτικο φως μπαίνει διακριτικά μέσα από τους φεγγίτες, αγκαλιάζει τα εκθέματα τρυφερά, αναδεικνύει την εσωτερική λάμψη αιώνων που αναδύεται από μέσα τους και προσκαλεί τον επισκέπτη να ταξιδέψει μαζί τους στον χρόνο.

Η έκθεση «Κυκλαδίτισσες», που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, γλυπτά, αγγεία, νομίσματα, εικόνες, τοιχογραφίες και ψηφιδωτά από όλες τις Κυκλάδες, επιχειρεί να προσεγγίσει τη θέση των γυναικών στις νησιωτικές κοινωνίες, μέσα από μικρές ή μεγαλύτερες «ανείπωτες» ιστορίες που μας αφηγούνται οι ίδιες, είτε μέσα από τα λόγια τους είτε μέσα από τα υλικά τους κατάλοιπα, σχεδόν πάντα όμως μέσα από τα μάτια των ανδρών της εποχής τους. Θεότητες και μητέρες, ιέρειες, εταίρες, έμποροι, μαχήτριες, διανοούμενες, θρηνωδοί, μάγισσες, μετανάστριες- ο επισκέπτης θα τις γνωρίσει τις Κυκλαδίτισσες τόσο στον δημόσιο βίο όσο και στην ιδιωτική σφαίρα. Πρωταγωνίστρια και εδώ, όπως και στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, η Κόρη της Θήρας, ένα εκπληκτικό άγαλμα 2,5 μέτρων περίπου, που πλέον προστατεύεται από τους σεισμούς, καθώς είναι τοποθετημένη σε αντισεισμική βάση τελευταίας τεχνολογίας. Η Κόρη θα παραμείνει στο Αρχαιολογικό Μουσείο, μαζί με άλλα μόνιμα εκθέματα, και μετά το πέρας της συγκεκριμένης έκθεσης. Στο σπίτι της, στο νησί της.

Πολιτιστική διαδρομή

Ένας ακόμα εξαιρετικός πολιτιστικός προορισμός στη Σαντορίνη είναι το ατμοσφαιρικό, γεμάτο εκπλήξεις Μουσείο Προϊστορικής Θήρας. Εκεί είδαμε αποτυπώματα φυτικών απολιθωμάτων από το 50.000 με 60.000 π.Χ. (!) και, ακόμα, τις καταπληκτικές τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου (“έναν παγκόσμιο θησαυρό”, όπως δικαίως τις αποκάλεσε η Υπουργός Πολιτισμού), οι οποίες αναδύθηκαν από τις αποθήκες και παρουσιάστηκαν επιτέλους στο κοινό το 2021.

Και φυσικά, στη Σαντορίνη μπορείτε να δείτε το ίδιο το Ακρωτήρι, έναν μαγικό τόπο, από τους πιο σημαντικούς και αρχαιολογικά φροντισμένους προϊστορικούς οικισμούς της Ευρώπης, αλλά και τα ερείπια της Αρχαίας Θήρας, μιας πόλης που ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. από τους Λακεδαιμόνιους και κατοικήθηκε μέχρι τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους. Και οι δύο χώροι, βέβαια, χρήζουν συνεχούς μελέτης, συντήρησης και βελτιώσεων, κάτι που αποτελεί μέγιστη προτεραιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού. Αυτό αναφέρθηκε και στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας, όταν ο δήμαρχος κ. Ζώρζος μετέφερε το αίτημα των Σαντορινιών για ένα ακόμα μουσείο κοντά στο Ακρωτήρι. Η Υπουργός Πολιτισμού εξήγησε ότι δεν υπάρχει πρόθεση για κάτι τέτοιο. Τα οικονομικά δεν το επιτρέπουν, ειδικά από τη στιγμή που το βάρος δίνεται στους ίδιους τους οικισμούς, οι οποίοι αποτελούν τους πιο γοητευτικούς πόλους έλξης για τους επισκέπτες. Επιπλέον, όσο πολλά και αν είναι τα μουσεία, όσο μεγάλα και αν κατασκευάζονται, ποτέ δεν μπορούν να παρουσιάσουν ταυτόχρονα το σύνολο των χιλιάδων εκθεμάτων που φωλιάζουν στις αποθήκες τους-εξ ου και το Υπουργείο Πολιτισμού ευνοεί τις περιοδικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και στον κόσμο.

Και υπάρχουν κι άλλα στο νησί, όπως καστέλια ή πανέμορφες μεταβυζαντινές εκκλησίες. Όλα φωτίζουν μια διαφορετική πλευρά της κοσμοπολίτικης Σαντορίνης: το πολύτιμο πολιτιστικό της πρόσωπο, που αξίζει να αντικρίσετε.