Η λιπώδης διήθηση του ήπατος (γνωστή και ως «λιπώδες ήπαρ ή συκώτι») εμφανίζεται όταν συσσωρεύεται υπερβολικό λίπος στο συκώτι. Είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε άτομα με υπερβολικό βάρος, διαβήτη τύπου 2 ή ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες.

Τα καλά νέα είναι πως στα αρχικά στάδια, η κατάσταση αυτή μπορεί να αντιστραφεί ,κυρίως μέσω αλλαγών στη διατροφή. Η επιστημονική έρευνα δείχνει ξεκάθαρα ότι η διατροφή είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην αποκατάσταση της ηπατικής λειτουργίας και στη μείωση του λίπους στο συκώτι.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι λιπώδους ήπατος: το αλκοολικό λιπώδες ήπαρ, που προκαλείται από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, και το μη αλκοολικό λιπώδες ήπαρ (NAFLD), το οποίο δεν σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ και αποτελεί πλέον μία από τις πιο συχνές ηπατικές παθήσεις παγκοσμίως.

Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH), που περιλαμβάνει φλεγμονή και μπορεί να οδηγήσει σε ίνωση, ηπατική ανεπάρκεια ή ακόμα και καρκίνο του ήπατος. Ευτυχώς, στα αρχικά στάδια, η λιπώδης νόσος του ήπατος μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά με σωστή διατροφή και απώλεια βάρους.

Μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και μικρή απώλεια βάρους μπορεί να έχει μεγάλη επίδραση. Μια έρευνα του 2015 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Gastroenterology έδειξε ότι η απώλεια μόλις 5% του σωματικού βάρους οδηγεί σε σημαντική μείωση του λίπους στο ήπαρ. Όσοι έχασαν 7–10% παρουσίασαν και βελτιώσεις στη φλεγμονή και την ίνωση του ήπατος.

Η ουσία δεν είναι απλώς να μειώσεις την ποσότητα τροφής που καταναλώνεις, αλλά να κάνεις σωστές διατροφικές επιλογές.

Η μεσογειακή διατροφή: το καλύτερο μοντέλο

Μία από τις πιο αποτελεσματικές διατροφές για το λιπώδες ήπαρ είναι η μεσογειακή διατροφή. Βασίζεται στην κατανάλωση άφθονων λαχανικών, φρούτων, ολικής άλεσης, ξηρών καρπών, οσπρίων, ελαιολάδου και ψαριών, ενώ περιορίζει το κόκκινο κρέας, τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα γλυκά.

Κλινική μελέτη του 2017 στο Journal of Hepatology έδειξε ότι όσοι ακολούθησαν μεσογειακή διατροφή είχαν χαμηλότερα επίπεδα λίπους στο ήπαρ και καλύτερη ινσουλινοευαισθησία, ακόμη και χωρίς να χάσουν πολύ βάρος.

Μείωση της ζάχαρης και των επεξεργασμένων υδατανθράκων

Είναι κρίσιμο να περιορίσεις τροφές όπως το λευκό ψωμί, τα γλυκά, τα αναψυκτικά και τα αρτοσκευάσματα. Αυτά αυξάνουν τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα, γεγονός που ενισχύει τη λιπογένεση στο ήπαρ.

Μελέτη του 2012 στο Hepatology έδειξε ότι ακόμη και η απλή μείωση της ζάχαρης οδηγεί σε μείωση του λίπους στο ήπαρ, ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους. Το να αντικαταστήσεις τα αναψυκτικά με νερό είναι από τις πιο αποτελεσματικές κινήσεις.

Η σημασία της πρωτεΐνης και των φυτικών ινών

Η επαρκής πρόσληψη άπαχης πρωτεΐνης βοηθά στη διατήρηση της μυϊκής μάζας κατά την απώλεια βάρους. Πηγές περιλαμβάνουν το κοτόπουλο, το ψάρι, το τόφου, τα όσπρια και τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά.

Οι φυτικές ίνες είναι επίσης κρίσιμες. Δημητριακά ολικής άλεσης όπως η βρώμη, το καστανό ρύζι, η κινόα και τα λαχανικά με πολλές ίνες βοηθούν στον έλεγχο του σακχάρου και στην αποτροπή της συσσώρευσης λίπους στο συκώτι.

Τι να αποφεύγεις

Εκτός από αυτά που πρέπει να φας, είναι εξίσου σημαντικό να αποφύγεις τροφές με κορεσμένα λιπαρά (όπως λιπαρά κρέατα, βούτυρο, τυριά και τηγανητά) και τρανς λιπαρά, που βρίσκονται σε επεξεργασμένα και συσκευασμένα σνακ. Αυτά τα λίπη αυξάνουν το λίπος στο ήπαρ και προκαλούν φλεγμονή.

Τι γίνεται με τα «σούπερ τρόφιμα»;

Πολλοί ρωτούν για συγκεκριμένες τροφές ή συμπληρώματα. Το πράσινο τσάι, ο καφές (σε μέτριες ποσότητες) και τα ω-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαια μπορεί να προσφέρουν κάποια οφέλη. Όμως, η συνολική ποιότητα της διατροφής είναι πιο σημαντική από οποιοδήποτε μεμονωμένο τρόφιμο.

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το ήπαρ ανταποκρίνεται θετικά σε μακροχρόνιες, σταθερές αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες.