Πρόκειται για το πλήρωμα του σκάφους του λιμενικού που κλήθηκε να μεταβεί στο σημείο από την Κρήτη όπου βρισκόταν. Η εξέλιξη αυτή έρχεται ένα και πλέον χρόνο αφότου επιζώντες του ναυαγίου κατέθεσαν σχετική μήνυση και λίγους μήνες μετά την απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Καλαμάτας που έκρινε πως είναι αναρμόδιο να δικάσει τους εννιά Αιγύπτιους που κατηγορούνταν, μεταξύ άλλων, για διακίνηση μεταναστών και πρόκληση ναυαγίου. Ο λόγος που πρόβαλε το δικαστήριο ήταν ότι η τραγωδία συνέβη σε διεθνή χωρικά ύδατα.
Για την υπόθεση διενεργείται επίσης, από τον Σεπτέμβριο του 2023, και ανεξάρτητη έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη η οποία ξεκίνησε, όπως είχε κάνει γνωστό η Αρχή, μετά τη ρητή άρνηση της ηγεσίας του λιμενικού να ξεκινήσει εσωτερική πειθαρχική έρευνα για τυχόν πράξεις ή παραλείψεις στελεχών του Σώματος που συνδέονταν με το τραγικό περιστατικό.
Η συγκεκριμένη έρευνα που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί ήταν κι ένας από τους λόγους που επικαλέστηκε η αντιπολίτευση στην πρόσφατη διάσκεψη των προέδρων της βουλής για να μην δώσει τη συγκατάθεσή της στην επιλογή του καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του ΕΚΠΑ, Δ. Σωτηρόπουλου, ως Συνηγόρου του Πολίτη στη θέση του Ανδρέα Ποττάκη. Η θητεία του τελευταίου έχει λήξει εδώ και περίπου 2,5 χρόνια, ωστόσο κατά την αντιπολίτευση πρέπει να παραμείνει στη θέση του έως ότου τελειώσει έρευνες που βρίσκονται εν εξελίξει, μεταξύ των οποίων είναι και το ναυάγιο της Πύλου.
Οι 12 λιμενικοί καλούνται τώρα να δώσουν εξηγήσεις για ανθρωποκτονία από αμέλεια και πρόκληση ναυαγίου που είχε ως συνέπεια το θάνατο πολλών ανθρώπων, αδίκημα που επισύρει μέχρι και την ποινή της ισόβιας κάθειρξης.
Όπως έχουν καταγγείλει μεταξύ άλλων οι μηνυτές, και μέσω των συνηγόρων τους, «αν και ενημερώθηκαν ευθύς εξ αρχής και εν συνεχεία διαπίστωσαν και από κοντά τον επικείμενο κίνδυνο ζωής που αντιμετώπιζαν οι επιβαίνοντες στο πρόδηλα μη αξιόπλοο και υπερφορτωμένο αλιευτικό σκάφος, οι Ελληνικές Αρχές όχι μόνο απείχαν από τις οφειλόμενες ενέργειες διάσωσης, ήδη από τον χρόνο εντοπισμού αυτού , αλλά αντίθετα, προχώρησαν στην προσπάθεια ρυμούλκησης του πλοίου, με αποτέλεσμα την ανατροπή και βύθιση αυτού». Κάνουν δε λόγο για «σειρά παραβιάσεων των υποχρεώσεων των Ελληνικών Αρχών να διασφαλίσουν την προστασία της ζωής των επιβαινόντων» και για παράλειψή τους «να παρέμβουν άμεσα και να οργανώσουν εγκαίρως κατάλληλη επιχείρηση για τη διάσωση». Κάτι που υποχρεούνταν να το κάνουν «με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, το Δίκαιο προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Δίκαιο της ΕΕ, όσο και το Εθνικό Δίκαιο».
Οι λιμενικοί ωστόσο από την πλευρά τους επιμένουν ότι έκαναν ό,τι ήταν δυνατόν ενεργώντας βάσει των εντολών του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος, του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) και των διεθνών κανονισμών που σχετίζονται με την έρευνα και τη διάσωση ναυαγίων σε διεθνή ύδατα. Στις εξηγήσεις που έδωσε στον Συνήγορο του Πολίτη ο κυβερνήτης του σκάφους του λιμενικού, επικαλούμενος και μαρτυρικές καταθέσεις επιβαινόντων στο μοιραίο αλιευτικό, υποστηρίζει ότι υπήρχε εισροή υδάτων σε αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού και ότι επέβαινε μεγάλος αριθμός ατόμων, γεγονός που δημιουργούσε έντονους κλυδωνισμούς και πριν την άφιξη του σκάφους του λιμενικού.
Επιπλέον, αναφέρει, ότι στις συνεχείς εκκλήσεις τους προς παροχή οποιαδήποτε βοήθειας, επιβαίνοντες στο πλοίο όχι μόνο την αρνούνταν αλλά έβριζαν και τους λιμενικούς. Στη συνέχεια δε έλυσαν και τα σχοινιά πρόσδεσης που τους είχαν ρίξει προκειμένου να το ρυμουλκήσουν. «Μετά την άρνηση τους προς παροχή βοήθειας και την λύση των σκοινιών πρόσδεσης, το αλιευτικό σκάφος ξεκίνησε αμέσως με πορεία Δυτική και ταχύτητα περί τους πέντε κόμπους. Η ληφθείσα εντολή από το ενιαίο κέντρο ήταν η συνεχής διακριτική παρακολούθηση του αλιευτικού σε απόσταση 200 μέτρων. Περι τις 01.30 του αλιευτικό σταμάτησε πάλι την πορεία του….Στις 01.40 Λήφθηκε σήμα από το ΕΚΣΕΔ για εντολή προσέγγισης του αλιευτικού και εκ νέου εκτίμησης της κατάστασης.
Κατόπιν αυτού, το σκάφος του λιμενικού πλησίασε με πολύ χαμηλή ταχύτητα σε απόσταση 70, περίπου, μέτρων από το αλιευτικό. Υπήρχε έντονη κινητικότητα ατόμων επί του καταστρώματος καθώς και πολλές φωνές, με αποτέλεσμα το αλιευτικό σκάφος να λαμβάνει επικίνδυνη κλήση από την δεξιά πλευρά του. Αμέσως έγινε αντιληπτό ότι οι επιβαίνοντες του σκάφους είχαν περιέλθει σε κατάσταση πανικού και ότι υπήρχε μεγάλος κίνδυνος ανατροπής του» περιγράφει ο πλωτάρχης του λιμενικού.
Τελικά, λίγη ώρα αργότερα, το αλιευτικό που μετέφερε πάνω από 700 μετανάστες, βυθίστηκε. Από αυτούς διασώθηκαν μόνο 103 τόσο από τους λιμενικούς όσο και από τη θαλαμηγό «MAYAN QUEEN», που έσπευσε προς παροχή βοήθειας στο σημείο ενώ μετά από έρευνες περισυνελέγησαν και 78 σοροί.
