Με φόντο τον ιερό τόπο των Δελφών και την πνευματική του ακτινοβολία που παραμένει ζωντανή μέσα στους αιώνες, ολοκληρώθηκαν με εξαιρετική επιτυχία οι Τρίτοι Δελφικοί Διάλογοι του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα. Το φετινό θέμα «Βιοπολιτική, Βιοηθική και Δημοκρατία» φώτισε τις πιο κρίσιμες πτυχές της εποχής μας, προσεγγίζοντας με επιστημονική αιχμηρότητα και φιλοσοφικό βάθος αλλά και ανθρώπινη αγωνία, τα ερωτήματα που θέτει η εξέλιξη της τεχνολογίας και η βιοπολιτική.

Ο Καθηγητής Παναγιώτης Ροϊλός, Πρόεδρος του ΕΠΚεΔ και εμπνευστής του θεσμού, άνοιξε τις εργασίες τονίζοντας τον διεθνή χαρακτήρα και την αναγνώριση που έχουν πλέον οι Διάλογοι, ενώ προανήγγειλε τον πλήρη εκσυγχρονισμό του Συνεδριακού Κέντρου Δελφών έως το 2026, χάρη στη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και την πολιτική βούληση της Υπουργού Πολιτισμού, Δρος Λίνας Μενδώνη. Παράλληλα, ανακοίνωσε μια νέα φιλόδοξη πρωτοβουλία: το The New Delphi Oracle Project: The Future of Humanity, που θα συνδέει τα Δελφικά ερωτήματα με τις πιο αιχμηρές προκλήσεις της τεχνοεπιστήμης.

Με λόγο συγκροτημένο αλλά και προσωπικό, ο Διευθυντής του ΕΠΚεΔ, Ανδρέας Γκόφας, έκλεισε την τελευταία συνεδρία υπογραμμίζοντας ότι οι Δελφοί δεν προσφέρουν βεβαιότητες, αλλά γεννούν ερωτήματα. «Αντί να δώσουμε απαντήσεις, δώσαμε χώρο στη φαντασία και στον κριτικό στοχασμό κι αυτό είναι το πιο γόνιμο αποτέλεσμα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ξεχωριστή στιγμή αποτέλεσε η ομιλία του Καθηγητή Ηθικής και Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Daniel Wikler, ο οποίος μίλησε με οξύτητα για τη βιοηθική σε μια εποχή παραπληροφόρησης. «Η δημοκρατία τελεί υπό κατάληψη στη χώρα μου», είπε χαρακτηριστικά, ενώ μίλησε για τις αντιεπιστημονικές θεωρίες στις ΗΠΑ, που οδήγησαν σε επικίνδυνες πολιτικές αποφάσεις, με σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Η πανδημία, όπως τόνισε, υπήρξε σημείο καμπής, φέρνοντας την επιστήμη αντιμέτωπη με την ηθική κρίση της ενημέρωσης.

Ιδιαίτερα διαφωτιστική υπήρξε η εισήγηση της Καθηγήτριας του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Elaine Scarry, η οποία έχει συμπεριληφθεί στους 100 σημαντικότερους διαννοούμενους του κόσμου (από τα περιοδικά Prospect και Foreign policy) ανέφερε πως το παγκόσμιο πυρηνικό οπλοστάσιο, με 12.000 κεφαλές σε εννέα πυρηνικά κράτη, ενέχει δύο τρομακτικά στοιχεία: την τεράστια κλίμακα καταστροφής που μπορούν να προκαλέσουν και την απόλυτα συγκεντρωτική εξουσία που απαιτείται για να ενεργοποιηθεί. «Ένας διακόπτης δεν κλείνει μόνος του. Χρειάζεται συλλογική δράση», ανέφερε, κλείνοντας με μια δραματική υπενθύμιση: «Η ηθική αθλιότητα μιας πράξης που θα μπορούσε να τερματίσει χιλιάδες χρόνια πολιτισμού δεν θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο αναστοχασμού πουθενά αλλού, τόσο αποτελεσματικά και καίρια, όσο στους Δελφούς». 

Με βαθιά ανθρωπολογική προσέγγιση, ο Frederic Keck (CNRS – Collège de France) μίλησε για το δημοκρατικό δυναμικό των “ιχνηλατών ιών”, συνδέοντας την ιχνηλάτηση με μορφές συλλογικής φροντίδας όπως το One Health. Από την άλλη, ο Michael Hardt (Duke University) κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο η λογική του πολέμου διαβρώνει τις δημοκρατίες, ακόμη και σε “καιρό ειρήνης”. 

Τη δεύτερη ημέρα άνοιξε ο Δημήτρης Γιατρομανωλάκης (The Johns Hopkins University) ανέπτυξε τη διαβρωτική εξουσία της τεχνοεπιστήμης, υπογραμμίζοντας πως το πολιτικό οφείλει να επαναδιεκδικήσει τον ρόλο του απέναντι στις δυνάμεις της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης.

Ο καθηγητής Ανθρωπολογίας James Faubion (Rice University) και ο καθηγητής Ιταλικής λογοτεχνίας και Πολιτισμού Timothy Campbell (Cornell University) έκλεισαν το φάσμα των εισηγήσεων με έντονο στοχαστικό βάθος: ο πρώτος μίλησε για την «αντιβιοπολιτική» και την ανάγκη γεφύρωσης του χάσματος ειδικών και πολιτών, ενώ ο δεύτερος αναρωτήθηκε με ποιους τρόπους μπορούμε να «χρησιμοποιήσουμε» τη δημοκρατία, να την ενεργοποιήσουμε ως ζωντανή πράξη συλλογικής συμμετοχής. 

Συγκίνηση προκάλεσε η ομιλία του Didier Fassin (Collège de France), που ανέδειξε τη βιοπολιτική της ένοπλης βίας μέσα από την καταστροφή της Γάζας και τις φωνές Παλαιστίνιων ποιητών όπως ο Mosab Abu Toha και ο Mourid Barghouti. «Η ζωή δεν είναι μόνο βιολογία – είναι και βιογραφία», τόνισε με έμφαση, ενώ έκλεισε με μια καίρια ερώτηση: Πότε και πώς η πολιτική διαχειρίζεται την ίδια τη ζωή ως υλικό εξουσίας;

Η Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης που ολοκλήρωσε τις εργασίες αποτέλεσε επιστέγασμα ενός μοναδικού διημέρου υψηλού στοχασμού. Οι Δελφοί απέδειξαν, για μία ακόμη φορά, πως δεν,είναι μόνο ένας τόπος με ιστορία, αλλά ένα πεδίο όπου η σκέψη παραμένει ενεργή και απαραίτητη.

Περισσότερες από 400.000 διαδικτυακές προβολές αναμένονται στο live της διοργάνωσης – αριθμός ρεκόρ που ξεπερνά κατά πολύ τις προηγούμενες δύο χρονιές μαζί. Οι ομιλίες είναι διαθέσιμες: 

Πρώτη μέρα:

Δεύτερη μέρα: