Ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο με παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην αύξηση των εισοδημάτων, την ανάπτυξη του παραγωγικού δυναμικού της χώρας, την άμβλυνση ανισοτήτων και την αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων όπως είναι το στεγαστικό και το δημογραφικό, ανέπτυξε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στη 88η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Όπως υπογραμμίζουν πηγές, οι παρεμβάσεις για το 2025, που εκτείνονται μέχρι το 2027, συνθέτουν έναν πλήρη οδικό χάρτη προς το μέλλον, υλοποιούν προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών και σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι προτεραιότητες του πρωθυπουργού σαφείς: άνοδος του μέσου εισοδήματος τόσο στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα όσο και στις συντάξεις, προστασία της οικογένειας και των ευάλωτων, παρεμβάσεις για το στεγαστικό και στήριξη της επιχειρηματικότητας
Δείτε την ομιλία του πρωθυπουργού:
Αναλυτικά τα 45 μέτρα που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι τα ακόλουθα:
1) Μειώνονται από την 1η Ιανουαρίου κατά 1% οι ασφαλιστικές εισφορές, αντί 0,5% που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός
2) Αυξάνονται από την 1η Ιανουαρίου από 2,2% έως 2,5% περισσότερες από 2.000.000 συντάξεις
3) Αυξάνεται από τον Απρίλιο ο κατώτατος μισθός από τα 830 ευρώ σήμερα, με στόχο να ανέλθει στα 950 ευρώ μέχρι τον Απρίλιο του 2027, συμπαρασύροντας αυτόματα προς τα πάνω τις τριετίες και πολλά επιδόματα.
4) Τον Δεκέμβριο 670.000 συνταξιούχοι με εισόδημα μέχρι 1.600 ευρώ που έχουν ακόμη προσωπική διαφορά, θα λάβουν έως και 200 ευρώ.
5) Οι 767.000 δικαιούχοι Επιδόματος Παιδιού, θα εισπράξουν τον Δεκέμβριο μια επιπλέον δόση του επιδόματος.
6) Οι 220.000 δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων από ΟΠΕΚΑ και ΕΦΚΑ θα ενισχυθούν με 200 ευρώ, όπως και 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες.
7) Οι 205.000 δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα το λάβουν αυξημένο κατά 50%.
8) Από την άνοιξη, σχεδόν 700.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα αρχίσουν να βλέπουν νέες ετήσιες αυξήσεις οι οποίες, σταδιακά, θα φτάσουν και τα 100 ευρώ τον μήνα.
9) Η αμοιβή των εφημεριών των γιατρών του ΕΣΥ θα φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 22%, που ισοδυναμεί με μεσοσταθμική αύξηση αποδοχών κατά 130 ευρώ τον μήνα.
10) Πρόσθετο κίνητρο έως 7.200 ευρώ ετησίως στους ιατρούς που θα στελεχώσουν δομές υγείας σε απομακρυσμένες περιοχές.
11) Δωρεάν απογευματινά χειρουργεία σε 37.000 πολίτες με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης
12) Νέο πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την αναβάθμιση και ανακαίνιση εκατοντάδων σχολείων ύψους 250 εκ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με στόχο το ποσό αυτό να αυξηθεί σημαντικά μέσω ιδιωτικών χορηγιών
13) Αυξάνεται κατά 20% η αποζημίωση νυχτερινής απασχόλησης των ενστόλων (Ένοπλες Δυνάμεις, Λιμενικό, Αστυνομία και Πυροσβεστική)
14) Καταργείται πλήρως το Τέλος Επιτηδεύματος με ετήσιο όφελος 325 ευρώ για κάθε αυτοαπασχολούμενο ή ατομική επιχείρηση.
15) Το ελάχιστο φορολογητέο ποσό των ελεύθερων επαγγελματιών θα μειώνεται και σε περιοχές με 1.500 κατοίκους αντί των 500, ενώ το κριτήριο του μέγιστου μισθού εργαζομένου δεν θα υπολογίζεται προσθετικά αλλά μόνο συγκριτικά.
16) Καταργείται ο Ειδικός Φόρος Σταθερής Τηλεφωνίας που ανέρχεται σε 5% για συνδέσεις οπτικής ίνας με ταχύτητες άνω των 100Mbps.
17) Ενισχύονται κατά 20 εκατομμύρια τα επιδόματα προς νέους γονείς, με 173.000 vouchers και 20.000 νέες θέσεις παιδικών σταθμών.
18) Οι εργοδότες που διευκολύνουν το προσωπικό τους με παροχές έως και 5.000 ευρώ ετησίως σε νέους γονείς, θα απαλλάσσονται από τον φόρο για αυτό το ποσό, το οποίο θα προσαυξάνεται για κάθε νέο μέλος της οικογένειας.
19) Σύγκλιση των δικαιωμάτων των τρίτεκνων με των πολύτεκνων, ανεξάρτητα από εισόδημα: από τον διορισμό στο Δημόσιο και την εισαγωγή στα ΑΕΙ μέχρι τη συμμετοχή στα προγράμματα Κοινωνικού Τουρισμού.
20) Οι «Νταντάδες της Γειτονιάς» θα επεκταθούν με vouchers έως 500 ευρώ για κάθε παιδί.
21) Άμεση κατάργηση του φόρου 15% στην ασφάλιση υγείας για παιδιά μέχρι 18 ετών.
22) Δωρεάν έλεγχος γονιμότητας σε γυναίκες από 30 έως και 35 ετών και απλοποίηση των καλύψεων του ΕΟΠΥΥ στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
23) Αναμόρφωση των επιδομάτων ανεργίας ώστε να μην λειτουργούν ως άλλοθι αδήλωτης εργασίας στρέφοντας τις ενισχύσεις σε όσους έχουν αληθινή ανάγκη
24) Πιο δίκαια, αποτελεσματικά και στοχευμένα τα τρία βασικά κοινωνικά επιδόματα: Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, επίδομα στέγασης και παιδιού με στόχο να μειωθεί η παιδική φτώχεια στη χώρα.
25) Μονιμοποίηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, από το 2025 και για τα επόμενα χρόνια τα ποσά αυτά θα επιστρέφονται με δίκαιο και αναλογικό τρόπο.
26) Θεσμοθετείται ευέλικτο σύστημα διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων αγροτών και συνεταιρισμών, ώστε με βάση τις δυνατότητές τους να μειώνονται οι τόκοι και να καταργείται μέρος του οφειλόμενου κεφαλαίου ενώ σε βάθος χρόνου η αποπληρωμή θα γίνεται με δυνατότητα αναχρηματοδότησης και οριστικής διευθέτησης και εξάλειψης εμπράγματων βαρών.
27) Πρόγραμμα 600 εκατομμυρίων ευρώ για την αύξηση της θερμοκηπιακής καλλιέργειας στην επικράτεια.
28) Σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής των αδρανών δημόσιων γαιών που ανήκουν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Τις εκτάσεις αυτές, επενδυτές του χώρου θα αναλάβουν να καλλιεργούν, κατασκευάζοντας θερμοκήπια μεγάλης κλίμακας αποκλειστικά με εξαγωγικά αγροδιατροφικά προϊόντα υψηλής αξίας.
29) Ξεκινά το Πρόγραμμα «Σπίτι Μου» ΙΙ, ύψους 2 δισ. με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, για να αποκτήσουν πρώτη κατοικία πάνω από 15.000 νέοι ή νέα ζευγάρια ηλικίας έως και 50 ετών, με επιτόκιο μισό από το εμπορικό.
30) Πρόγραμμα 400 εκατομμυρίων για δάνεια έως 20.000 ευρώ με μηδενικό επιτόκιο και στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση χιλιάδων παλαιών κατοικιών.
31) Απαλλαγή από τον φόρο ενοικίου για 3 χρόνια, για τους ιδιοκτήτες που νοικιάζουν κλειστά ακίνητα ή εάν μετατρέψουν σε μακροχρόνια μία βραχυχρόνια μίσθωση.
32) Στις συμβάσεις μέσω πλατφορμών θα ισχύσει νέο, αυξημένο τέλος.
33) Απαγόρευση νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα 3 κεντρικά διαμερίσματα της Αθήνας τουλάχιστον για έναν χρόνο.
34) Αυξάνεται κατά 20% η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ στους ιδιοκτήτες που ασφαλίζουν κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ από θεομηνίες.
35) Οι ακίνητες περιουσίες μεγαλύτερης αξίας θα διατηρούν την έκπτωση 10% στον ΦΠΑ αν ασφαλιστούν, αν όμως, δεν το κάνουν, από τον Απρίλιο του 2025 δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος σε περίπτωση ζημιάς.
36) Όλες οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ θα πρέπει, υποχρεωτικά να ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές. Διαφορετικά, δεν θα αποζημιώνονται. Κάτι που θα ισχύσει και για κάθε νέο συμβόλαιο, όπως και για την ανανέωση παλαιάς σύμβασης οχημάτων ιδιωτικής ή επαγγελματικής χρήσης.
37) Διευρύνονται τα κίνητρα για την καινοτομία, τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων και εξαγορές με φορολογικές εκπτώσεις μέχρι και 315% για επενδύσεις στην έρευνα.
38) Περιορίζεται στις 100.000 ευρώ το ελάχιστο όριο κεφαλαίου μιας εταιρίας που προκύπτει από μετασχηματισμό μικρότερων.
39) Παρελθόν το Τέλος Χαρτοσήμου σε εκατοντάδες συναλλαγές: από τους τόκους των επιχειρηματικών δανείων ή τις ασφαλιστικές πράξεις έως τις πιστώσεις για εισαγωγές και τους προϋπολογισμούς τεχνικών έργων. Και από τη σύσταση μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων μέχρι την απλή έκδοση άδειας άσκησης επαγγέλματος.
40) Χορήγηση «Golden Visa» για κεφάλαια που θα εισάγονται για την χρηματοδότηση startup εταιριών με τουλάχιστον 250.000 ευρώ
41) Ιδρύεται νέο Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, με κεφάλαια 300 εκατομμυρίων για να παρέχει κίνητρα σε δυναμικές πρωτοβουλίες ειδικά σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία.
42) Διαμορφώνονται 12+ 1 περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης με πολλά μικρά και μεγάλα έργα σε κάθε δήμο και κάθε ορεινή ή νησιωτική κοινότητα
43) Κατάργηση 15 χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών με στόχο τη μείωση του διοικητικού βάρους κατά 25%, κυρίως στις εξαγωγικές μας επιχειρήσεις
44) Επιβάλλεται Τέλος Κρουαζιέρας ανά επιβάτη που θα αποβιβάζεται σε ελληνικό λιμάνι. Υψηλότερο σε Σαντορίνη και Μύκονο, χαμηλότερο στα υπόλοιπα λιμάνια, με κλιμάκωση ανά περίοδο.
45) Αυξάνεται από Απρίλιο έως Οκτώβριο το Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση, αναλογικά, για ξενοδοχεία, καταλύματα και ενοικιαζόμενα ακίνητα μέσω πλατφορμών. Τα συγκεκριμένα έσοδα θα επιστρέφουν στις τοπικές κοινωνίες για να οργανώσουν καλύτερα τις υποδομές τους απέναντι στο βάρος που δέχονται κάθε καλοκαίρι.
Ολόκληρη η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη
Αναλυτικά κατά την ομιλία του στην 88η ΔΕΘ ο πρωθυπουργός ανέφερε:
«Παναγιώτατε, Αντικαγκελάριε, σας ευχαριστώ για την γερμανική ακρίβεια όσον αφορά την τήρηση του χρόνου, αγαπητέ Υπουργέ, κ. Περιφερειάρχα, κ. Δήμαρχε, κυρίες και κύριοι,
Βρίσκομαι και πάλι στη Θεσσαλονίκη και στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης για 6η χρονιά ως Πρωθυπουργός, στο τέλος του πρώτου 12μηνου μιας νέας κυβερνητικής θητείας και έχοντας μπροστά μας τρία χρόνια καθαρής πολιτικής διαδρομής για να θυμίσω πού ήμασταν και πού φτάσαμε, τι πετύχαμε μέσα στο 2024, τι φέρνει το 2025 και κυρίως πώς θα οδηγηθούμε στο 2027.
Βρίσκομαι, επίσης, εδώ σήμερα πολύ πιο έμπειρος, οπλισμένος με τη γνώση από τη διαχείριση αλλεπάλληλων κρίσεων που τις ξεπεράσαμε μαζί, με το χέρι όμως πάντα σταθερό στο τιμόνι. Δοκιμασίες πολλές και διαφορετικές: στην αρχή τις μεταναστευτικές εισβολές και την πανδημία, ύστερα τις ενεργειακές και τις κλιματικές προκλήσεις, εμπόδια, ωστόσο, που μας έκαναν πιο δυνατούς.
Βρίσκομαι, τέλος, ξανά μαζί σας, αποφασισμένος να τιμήσω την εμπιστοσύνη σας, κάνοντας πράξη τις δεσμεύσεις για τις οποίες οι πολίτες επέλεξαν αυτήν την κυβέρνηση πριν από 15 μήνες, ώστε το 2027 να βρει μια Ελλάδα πιο δίκαια και παραγωγική, πιο κοινωνική, πιο πράσινη, πιο ψηφιακή. Μία χώρα ευρωπαϊκή και με Επίτροπο έναν δικό σας άνθρωπο, τον Απόστολο Τζιτζικώστα, στην τελευταία του παρουσία ως επιτυχημένου Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας στη Διεθνή Έκθεση.
Το 2027 να έχουμε ένα κράτος που θα έχει καλύψει το χαμένο έδαφος της εποχής των μνημονίων, θα ξεριζώνει παθογένειες που το εμποδίζουν να προχωρήσει και σταδιακά θα κερδίζει ένα κεκτημένο, το οποίο θα μετατρέπει τη συλλογική ανάπτυξη σε ατομική προκοπή. Με την επόμενη γενιά να αισθάνεται ότι μπορεί να ζήσει καλύτερα από την προηγούμενη.
Ξέρω ότι πρόκειται για μία μακρά διαδρομή μετασχηματισμού σε όλα τα πεδία -τον έχουμε, τον έχω ονομάσει «πολυδύναμο εκσυγχρονισμό»-, μια διαδικασία της οποίας τα αποτελέσματα γίνονται σαφή και ορατά μόνο όταν ωριμάζουν. Προϋποθέτουν συνεπώς και επιμονή και χρόνο.
Όμως, ο δρόμος της εθνικής προόδου έχει ανοίξει. Και εμείς οφείλουμε να τον τρέξουμε πιο γρήγορα. Γιατί σε πείσμα όσων βλέπουν τη χώρα μέσα από το δικό τους σκοτεινό βλέμμα, η Ελλάδα αλλάζει, όχι μόνο από το 2019, από τότε που οι πολίτες ανακουφίστηκαν από 50 φόρους και ο κατώτατος μισθός από τα 650 ευρώ πήγε στα 830 ευρώ, με το εισόδημα να στηρίζεται, την εθνική οικονομία να αναπτύσσεται, μειώνοντας διαρκώς την ανεργία, κάνοντας ρεκόρ στις επενδύσεις και στις εξαγωγές.
Όμως, κυρίες και κύριοι, η Ελλάδα αλλάζει χρόνο με τον χρόνο. Και επιτρέψτε μου, ξεκινώντας, να θυμίσω τι έλεγα πέρυσι από το ίδιο βήμα και ποιες δεσμεύσεις αναλάμβανα και ας κρίνετε εσείς πόσο συνεπής ήμουν.
Τότε, λοιπόν, δεσμευόμουν ότι θα ανακτήσουμε σύντομα την επενδυτική βαθμίδα. Και την πετύχαμε. Ότι θα αυξηθούν για πρώτη φορά οι αποδοχές δημοσίων υπαλλήλων και για δεύτερη χρονιά οι συντάξεις. Και αυξήθηκαν. Ότι θα επανέλθουν οι τριετίες, ενώ θα αναβαθμιστεί εκ νέου ο βασικός μισθός. Όλα αυτά έγιναν πράξη.
Αλλά πώς; Πώς έγιναν πράξη; Όχι με δανεικά, αλλά με μια συνετή πολιτική που παράγει πλέον πλεονάσματα αντί για ελλείμματα, ενισχύοντας τα εισοδήματα πάνω σε υγιή δημοσιονομικά θεμέλια, κάτι που μου επέτρεψε τότε να υποσχεθώ περισσότερους εκπαιδευτικούς. Και πράγματι. Μόνο τη χρονιά που μας πέρασε έγιναν επιπλέον 10.000 μόνιμοι διορισμοί. Έφτασαν έτσι τις 40.000 σχεδόν από το 2019.
Πριν από έναν χρόνο, σας είπα ακόμα ότι θα συνεχίσουμε να δημιουργούμε νέες θέσεις εργασίας με καλύτερους μισθούς. Και τα τελευταία στοιχεία της Εργάνης δείχνουν ότι έχουμε 500.000 επιπλέον απασχολούμενους από το 2019. Επαναλαμβάνω: 500.000, μισό εκατομμύριο.
Πέρυσι δεσμεύτηκα, παρά τις δημοσιονομικές δυσκολίες, ότι θα στηριχθεί το εισόδημα των γιατρών του ΕΣΥ. Και, ανάμεσα στα άλλα, αυξήσαμε το ποσό των εφημεριών τους κατά 20%.
Πέρυσι, από αυτό το βήμα, υποσχέθηκα ένα διαφανές σύστημα επιλογής διοικήσεων στο δημόσιο μέσω εξετάσεων του ΑΣΕΠ. Και θυμάμαι τότε την καχυποψία και την επιφυλακτικότητα. Είπαμε γιατί πρέπει να εκλείψουν κομματικές τοποθετήσεις σε οργανισμούς με υπηρεσίες πρώτης γραμμής όπως τα νοσοκομεία. Ήταν αδιανόητο μέχρι πρότινος, γιατί συχνά τα κόμματα έβλεπαν το κράτος ως λάφυρο. Έγινε πράξη από τη δική μας κυβέρνηση.
Σας είχα πει, τέλος, ότι θα λάβουμε μέτρα φορολογικής δικαιοσύνης, με πρώτο μια ισορροπημένη παρέμβαση στον χώρο των ελευθέρων επαγγελματιών. Το κάναμε. Το κάναμε, παρά το πολιτικό κόστος. Το κάναμε, γιατί ήταν το σωστό. Στο μεταξύ, οι ταμειακές μηχανές συνδέθηκαν με τα POS. Λειτούργησαν τα ψηφιακά βιβλία. Επεκτάθηκαν οι ηλεκτρονικές πληρωμές, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος IRIS.
Μας έλεγαν ειδικά για τη διασύνδεση των ταμειακών με το POS ότι αυτά δεν γίνονται, αλλά να που γίνονται. Μαζί με πρωτόγνωρες θεσμικές τομές, όπως τα μη κρατικά πανεπιστήμια και η επιστολική ψήφος.
Είναι τομές που άλλοτε έμοιαζαν αδύνατες. Έγιναν δυνατές. Δεν ήταν οι μόνες.
Ύστερα από 100 χρόνια, όπως είχα δεσμευτεί, μετασχηματίστηκε ο δικαστικός χάρτης. Ενοποιήσαμε τα ειρηνοδικεία και τα πρωτοδικεία σε ολόκληρη τη χώρα. Μια μεταρρύθμιση που εκκρεμούσε εδώ και έναν αιώνα, ώστε οι αποφάσεις να εκδίδονται πια πιο γρήγορα.
Σημείωνα πέρυσι ότι θα εφαρμόσουμε την ψηφιακή κάρτα εργασίας και την υλοποιήσαμε. Την υλοποιήσαμε σε αρκετούς κλάδους και ακολουθούν και άλλοι. Ποιο είναι το αποτέλεσμα, κυρίες και κύριοι; Αυξήθηκαν εντυπωσιακά και αμέσως οι δηλωμένες υπερωρίες, προστατεύοντας τους εργαζόμενους από τις αυθαιρεσίες των εργοδοτών.
Υπάρχουν, λοιπόν, πολλά, μεγάλα και μικρά, που τα είπαμε και τα κάναμε μέσα σε 12 μήνες: από το panic button μέχρι το ηλεκτρονικό εισιτήριο στα γήπεδα και την εφαρμογή MyCoast στις παραλίες.
Είναι πρωτοβουλίες τολμηρές. Κάποιοι μπορεί να τις χαρακτηρίζουν μικρές, όμως, προσέξτε, είναι πρωτοβουλίες που αλλάζουν συμπεριφορές.
Φέτος, για παράδειγμα, και παρά τα πρώτα προβλήματα, 840.000 οικόπεδα καθαρίστηκαν από τους ιδιοκτήτες τους. Γίνεται έτσι κοινό κτήμα ότι η άμυνα απέναντι στην κλιματική κρίση απαιτεί τη συστράτευση όλων των δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας.
Και κάτι ακόμα: όποτε χρειάστηκε, δεν διστάσαμε να φορολογήσουμε τα ουρανοκατέβατα κέρδη των επιχειρήσεων για να θωρακίσουμε την κοινωνία απέναντι στην επίμονη ακρίβεια.
Δεν υπολογίσαμε τις αντιδράσεις από τα υψηλά πρόστιμα για όσους βρήκαν την ευκαιρία της αισχροκέρδειας με άλλοθι τον πληθωρισμό. Μία μάχη που, το υπογραμμίζω, θα συνεχιστεί μέχρι η αγορά να ομαλοποιηθεί.
Το έχω πει πολλές φορές: αλλαγές που ευνοούν τους πολλούς μπορεί να ενοχλούν λίγους, μερικούς. Αν αυτοί είναι οι ισχυροί και έχουν και μέσα ενημέρωσης, τότε λογικό και αναμενόμενο ίσως είναι να τα ενεργοποιούν εναντίον της κυβέρνησης, με ψεύτικες εντυπώσεις που οι ίδιοι θεωρούν πιέσεις. Ας γνωρίζουν, όμως, ότι κοπιάζουν άδικα, γιατί εμείς λογοδοτούμε μόνο στον ελληνικό λαό.
Κυρίες και κύριοι, όσα ενδεικτικά περιέγραψα από τον απολογισμό του 2024 -και είναι και πολλά άλλα τα οποία δεν τα ανέφερα-, αποτελούν, νομίζω, την καλύτερη απάντηση σε κάποιους μεμψίμοιρους που τώρα οχυρώνονται πίσω από το τάχα επιχείρημα της μεταρρυθμιστικής κόπωσης.
Πολλές αλλαγές που επικαλέστηκαν μάλλον το αντίθετο δηλώνουν, ενώ το ίδιο ισχύει και για όσους άκριτα διακινούν τον μύθο της δήθεν κατάρας της δεύτερης τετραετίας. Τα γεγονότα τους διαψεύδουν.
Yλοποιούμε χωρίς καθυστέρηση ένα πρόγραμμα το οποίο οι πολίτες ενέκριναν εμφατικά το 2023 σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Είναι ένα σχέδιο θεμελιωμένο στις κατακτήσεις της πρώτης μας τετραετίας που συνεχίζεται με τα βήματα που κάναμε το 2024 για να φτάσει ως το 2027, μέσα από όσα θα ανακοινώσω σήμερα για το 2025.
Μιλάω για έναν πλήρη οδικό χάρτη προς το μέλλον, τον οποίο χαίρομαι να μοιραζόμαστε φέτος με την τιμώμενη χώρα, τη Γερμανία. Έναν πολύτιμο συνεργάτη στις διμερείς μας σχέσεις, αλλά κι έναν σταθερό συνοδοιπόρο στην κοινή πρόκληση μιας Ευρώπης που θα διεκδικεί κυρίαρχη θέση σε ένα δύσκολο, ένα σύνθετο κόσμο, μεταβαλλόμενο, με παγκόσμιους συσχετισμούς να αλλάζουν συνέχεια.
Αγαπητέ Robert, καλωσήρθες στη Θεσσαλονίκη και σε ευχαριστώ για την ισχυρή γερμανική παρουσία στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση γνωρίζουν, άλλωστε, πως -αυτό και οι διεθνείς οίκοι το αναγνωρίζουν- η ελληνική οικονομία βρίσκεται πια σε ισχυρές βάσεις, με πολύ υγιή δημοσιονομικά και τραπεζικά μεγέθη.
Μια οικονομία με προσανατολισμό στις επενδύσεις και στις εξαγωγές, με σαφή στροφή της παραγωγής προς τη βιομηχανία και προς δραστηριότητες με υψηλή προστιθέμενη αξία, ώστε οι υπαρξιακές, θα έλεγα, προκλήσεις του χθες να δίνουν τη θέση τους σε νέα σύνθετα ερωτήματα.
Κυρίες και κύριοι, άλλες ήταν οι ανάγκες του 2019, με μία οικονομία να παλεύει ουσιαστικά να βγει από την εντατική, άλλες οι ανάγκες οι παρούσες.
Το ζητούμενο τώρα είναι η ένταση της ανάπτυξης. Εξίσου σημαντικό ζητούμενο είναι και η ισόρροπη αναδιανομή της, όχι μόνο σε όλα τα κοινωνικά στρώματα αλλά και σε όλες τις περιφέρειες της χώρας. Είναι αυτό το οποίο έχω αποκαλέσει φορές «η ανάγκη για διπλή σύγκλιση».
Και επιτρέψτε μου να σταθώ σύντομα σε εννέα τέτοιες νέες προκλήσεις που αποτελούν ταυτόχρονα και στρατηγικές κατευθύνσεις. Σπεύδω να το κάνω στην αρχή της ομιλίας μου, πιστεύοντας ότι έτσι θα ερμηνευτεί ακριβέστερα και η εσωτερική λογική και συνέπεια των επιλογών μας.
Για να το πω διαφορετικά, πρόκειται για αρχές οι οποίες διαπνέουν και όλα τα μέτρα που θα ακουστούν αργότερα.
Πρώτον και σημαντικότερη όλων, η σύζευξη της εθνικής ανάπτυξης με την άνοδο των εισοδημάτων των πολιτών τόσο στον ιδιωτικό τομέα, στο δημόσιο τομέα, στις συντάξεις. Σε συνδυασμό, βέβαια, με τη λειτουργία του ανταγωνισμού για διαρκώς καλύτερες τιμές. Γιατί δεν έχει νόημα για τον πολίτη καμία μακροοικονομική μεγέθυνση -σπεύδω και ανοίγω παρένθεση, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2024 με το δεύτερο γρηγορότερο ρυθμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση- αλλά αυτή η μακροοικονομική μεγέθυνση δεν έχει νόημα για τον πολίτη, αν δεν αυξάνει τελικά το διαθέσιμο εισόδημα και αν δεν μειώνει τις ανισότητες.
Δεύτερον, η αύξηση της απασχόλησης των εργαζόμενων, ιδίως στις γυναίκες και στους νέους. Είναι κάτι το οποίο, άλλωστε, ενδιαφέρει και το ασφαλιστικό μας σύστημα, με βασικό δρόμο, βασική προτεραιότητα τη στενότερη σύνδεση της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης, με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, ώστε να παρέχονται δεξιότητες. Και σήμερα που μιλάμε λείπουν από την αγορά εργασίας.
Τρίτον, η ανάγκη να βελτιώσουμε την παραγωγική και τεχνολογική ωριμότητα της οικονομίας μας σε όλους τους τομείς: στον πρωτογενή τομέα, στη μεταποίηση, στις υπηρεσίες. Και μέσω αυτής της διπλής εξέλιξης θα υπηρετηθεί μια κεντρική μας επιδίωξη, που δεν είναι άλλη από την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της καινοτομίας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Τέταρτη προτεραιότητα, η ακόμα ταχύτερη, αλλά -προσέξτε- και δικαιότερη πράσινη μετάβαση, ώστε η επιδιωκόμενη ενεργειακή αυτονομία μέσω του ήλιου, του αέρα, των νερών να αρχίζει να αποτυπώνεται πιο συστηματικά στα τιμολόγια των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Η καθαρή ενέργεια πρέπει να γίνει και φθηνή ενέργεια. Διότι η βιωσιμότητα δεν είναι μόνο μια οικολογική επιταγή, είναι και μια οικονομική επιλογή.
Πέμπτον, ζητούμενη επίσης είναι η μείωση των παρενεργειών μιας γρήγορης ανάπτυξης, όταν αυτή ενίοτε εκδηλώνεται χωρίς σχέδιο, έλεγχο και κανόνες.
Το είδαμε, ευτυχώς σε πολύ λίγα νησιά μας, με την κρουαζιέρα. Το ίδιο, όμως, θα έλεγα και για τις υποδομές, ιδίως σε τόπους που δέχονται μεγάλα φορτία επισκεπτών για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.
Και απόλυτα συνδεδεμένη, ως έκτη προτεραιότητα, με την παραπάνω αντίληψη είναι και η ισορροπημένη οργάνωση του δημόσιου χώρου.
Ανοίγω παρένθεση, κ. Δήμαρχε, το καλύτερο παράδειγμα είναι η ανάπλαση της Διεθνούς Έκθεσης της Θεσσαλονίκης και το πώς μπορούμε να συνδυάσουμε νέες σύγχρονες χρήσεις με ένα μεγάλο μητροπολιτικό πάρκο για την πόλη της Θεσσαλονίκης.
Αυτό σημαίνει ισόρροπη ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον, σεβασμό στο δημόσιο χώρο, αλλά και με μία σύγχρονη αναπτυξιακή διάσταση.
Γι' αυτό και κάθε χωροταξική μεταβολή οφείλει να γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον και την παράδοση, ειδικά των πανέμορφων οικισμών των νησιών και των βουνών μας.
Θεμέλιο της ανάπτυξης και της τουριστικής ανάπτυξης, το έχουμε πει πολλές φορές, πρέπει να είναι η προστασία του απαράμιλλου φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της χώρας μας. Άλλωστε, αυτό είναι τελικά και το μεγάλο μας συγκριτικό πλεονέκτημα.
Έβδομο, η αποτελεσματικότερη διαχείριση του δημογραφικού. Ένα πρόβλημα που απειλεί όλες τις δυτικές κοινωνίες και προφανώς είναι ένα ζήτημα σύνθετο, πολυδιάστατο.
Όμως, δεν μπορούμε να κρυφτούμε από αυτό, με πρώτες κινήσεις τη στήριξη των νέων οικογενειών, ειδικά όσον αφορά την πρώτη στέγη -θα επανέλθω στο θέμα αυτό στη συνέχεια-, τη γεφύρωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, αλλά και την καλύτερη ποιότητα ζωής στην τρίτη ηλικία.
Όγδοο, μεγάλος κίνδυνος του 21ου αιώνα, και μιλώ για τις πρωτόγνωρες πιέσεις που ασκεί και θα ασκεί η κλιματική κρίση στις υποδομές, στις περιουσίες των πολιτών και στα δημόσια οικονομικά των κρατών.
Με φυσικές καταστροφές, μεγαλύτερης έντασης από αυτές που γνωρίζαμε. Δυστυχώς και με αντίστοιχου μεγέθους ζημιές. Είναι ένα δεδομένο το οποίο πρέπει πια να διαπερνά όλες τις πολιτικές μας.
Και ένατο, τέλος, το αυστηρό δημοσιονομικό πλαίσιο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, με την υποχρέωση των μελών από τη μία πλευρά να παράγουν ετήσια πλεονάσματα, αλλά, προσέξτε, πια και το ταβάνι στην αύξηση των κρατικών δαπανών στο περίπου 3% και κάτι το χρόνο. Υπέρβαση, μάλιστα, του οποίου οδηγεί ξανά με μαθηματική βεβαιότητα σε εποπτεία, σε αντίμετρα και σε νέους φόρους.
Κυρίες και κύριοι, η τελευταία παραδοχή, δηλαδή η ανάγκη για δημοσιονομική υπευθυνότητα, με κάνει να καταστήσω σαφές ότι δεν έχω σήμερα μαζί μου κάποιο σάκο με αλόγιστες παροχές, αλλά μόνο προτάσεις για χρήσιμες και αποτελεσματικές επιλογές.
Πολύ περισσότερο όταν ήδη οκτώ κράτη, ανάμεσά τους μεγάλες οικονομίες όπως η Ιταλία και η Γαλλία, έχουν ήδη τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε καθεστώς εποπτείας για υπέρβαση δαπανών. Κάτι τέτοιο προσωπικά δεν θα το επιτρέψω να συμβεί στην Ελλάδα και αυτό είναι και το σαφές μήνυμα προς τους θεσμούς και προς τους διεθνείς επενδυτές.
Συνεπώς, οι δαπάνες μας για το 2025 είναι σωστά ζυγισμένες και αναλύονται σε τρεις κατηγορίες, με πρώτη την άμυνα. Εκεί θα κατευθυνθούν το 2025 κάτι παραπάνω από 1,6 δισ. Είναι αυξημένα κατά 850 εκατομμύρια σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ναι, γιατί το 2025 θα παραλάβουμε την πρώτη φρεγάτα Belh@rra, τον «Κίμωνα».
Ακόμα 1 δισεκατομμύριο θα αφορά την αύξηση της στρατιωτικής δαπάνης και 1 δισ. θα διατεθεί σε στοχευμένες κοινωνικές κατηγορίες.
Καθαροί αριθμοί, καθαρές προτεραιότητες, καθαρές προθέσεις: πρώτον, τη στήριξη του μέσου εισοδήματος και την προστασία της οικογένειας και των πιο ευάλωτων, δεύτερον, την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος και τρίτον, τη στήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας.
Έτσι, από την 1η Ιανουαρίου του 2025 αυξάνονται εκ νέου περισσότερες από 2 εκατομμύρια συντάξεις, με βάση τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ, από 2,2% ως 2,5%. Ενώ από τον Απρίλιο αυξάνεται ο κατώτατος μισθός, από τα 830 ευρώ που είναι σήμερα με στόχο να ανέλθει, όπως έχουμε δεσμευτεί, στα 950 ευρώ μέχρι τον Απρίλιο του 2027. Είναι μία εξέλιξη που θα συμπαρασύρει αυτόματα προς τα πάνω τριετίες και πολλά επιδόματα.
Από την έκτακτη εισφορά των διυλιστηρίων, αυτόν τον Δεκέμβριο, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, θα διατεθούν 243 εκατομμύρια ευρώ, ως έκτακτη ενίσχυση σε σχεδόν 2 εκατομμύρια ευάλωτους συμπολίτες μας: 670.000 συνταξιούχοι με εισόδημα ως 1.600 ευρώ που έχουν ακόμα προσωπική διαφορά θα λάβουν ως 200 ευρώ, ενώ 767.000 δικαιούχοι επιδόματος παιδιού θα εισπράξουν μια επιπλέον δόση του, 220.000 δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων από τον ΟΠΕΚΑ και από τον ΕΦΚΑ θα ενισχυθούν με 200 ευρώ. Το ίδιο θα ενισχυθούν και 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες. Και 205.000 δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα το λάβουν τον Δεκέμβριο αυξημένο κατά 50%.
Στο δημόσιο, τέλος, από την επόμενη άνοιξη σχεδόν 700.000 υπάλληλοι θα αρχίσουν να βλέπουν νέες ετήσιες αυξήσεις, οι οποίες σταδιακά θα φτάσουν και τα 100 ευρώ το μήνα, ώστε οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων να μην υπολείπονται του κατώτατου μισθού. Γιατί το εισόδημα πρέπει να ενισχύεται τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα.
Παράλληλα, όμως, πρέπει να εκδηλώνεται και με στοχευμένες πρωτοβουλίες εκεί που απαιτείται. Έτσι, αυτή η συγκεκριμένη δέσμη συμπληρώνεται με δύο ακόμα μέτρα που αφορούν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους της πρώτης γραμμής στην υγεία και την ασφάλεια.
Στο εξής, λοιπόν, και ανταποκρινόμενοι σε ένα πάγιο αίτημα των γιατρών του ΕΣΥ, η αμοιβή των εφημεριών στο ΕΣΥ θα φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 22%, κάτι που θα αυξήσει μεσοσταθμικά τις αποδοχές των γιατρών 130 ευρώ, ενίοτε και περισσότερο.
Σημειώνω, επίσης, ότι μόλις προχθές υπεγράφη κοινή υπουργική απόφαση που δίνει μεγάλη πρόσθετη οικονομική ενίσχυση, προσέξτε, έως 7.200 ευρώ ετησίως, σε γιατρούς που θα στελεχώσουν δομές υγείας σε απομακρυσμένες περιοχές.
Αυτή είναι η δική μας έμπρακτη απάντηση στα πραγματικά προβλήματα του τόπου, αφήνοντας στους άλλους τυφλές διαμαρτυρίες και τις εύκολες εντυπώσεις.
Ταυτόχρονα, ανταποκρινόμενοι σε ένα πάγιο αίτημα των ενστόλων μας, αυξάνεται κατά 20% η αποζημίωση της νυχτερινής απασχόλησης στις Ένοπλες Δυνάμεις, στο Λιμενικό, στην Αστυνομία και την Πυροσβεστική.
Μια αναγνώριση, μικρή ασφαλώς, για την προσφορά τους, στην οποία, όμως -το γνωρίζει καλά και το οικονομικό επιτελείο-, κατέληξα εξαντλώντας κάθε δημοσιονομικό περιθώριο. Γιατί αυτοί, κύριοι αρχηγοί, που φορούν το εθνόσημο πρέπει να νιώθουν ότι η πατρίδα είναι πάντα δίπλα τους.
Όμως, καλύτερο εισόδημα σημαίνει και λιγότερα βάρη, γι' αυτό και θεωρώ ξεχωριστή μία ακόμα παρέμβαση που ανακοινώνω: τη μείωση κατά μία μονάδα των ασφαλιστικών εισφορών αντί της μισής που σχεδιάζαμε αρχικά.
Ένα σημαντικό μέτρο που ανακουφίζει εργαζόμενους και εργοδότες. Το 2027 η Ελλάδα θα έχει περιορίσει τα μη μισθοδοτικά βάρη κατά έξι μονάδες. Έξι μονάδες μέσα σε οκτώ χρόνια. Θα είμαστε κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Τέλος, όπως είχαμε δεσμευτεί, καταργείται το 2025 πλήρως το τέλος επιτηδεύματος για κάθε αυτοαπασχολούμενο ή ατομική επιχείρηση.
Ενώ έρχονται και κάποιες βελτιώσεις στο ελάχιστο φορολογητέο ποσό. Ανταποκρινόμενοι σε πολλά αιτήματα που είχαμε από την ελληνική Περιφέρεια, κυρίως από μικρότερους οικισμούς, μειώνεται στο μισό το ελάχιστο φορολογητέο ποσό σε περιοχές με 1.500 κατοίκους αντί των 500, κάτι το οποίο θα στηρίξει σημαντικά χωριά, κωμοπόλεις στην ελληνική ύπαιθρο. Και το κριτήριο του μέγιστου μισθού του εργαζόμενου δεν θα υπολογίζεται προσθετικά, αλλά μόνο συγκριτικά.
Και τέλος, καταργείται ο ειδικός φόρος σταθερής τηλεφωνίας που ανέρχεται σε 5% σε συνδέσεις οπτικής ίνας με ταχύτητες πάνω από 100Mbps. Είναι μία κίνηση με στόχο την ανάπτυξη της ψηφιοποίησης των ελληνικών επιχειρήσεων, των ελληνικών νοικοκυριών, αλλά και της στήριξης της ευρυζωνικότητας υψηλών ταχυτήτων. Ταυτόχρονα, προσφέρει και ανακούφιση σε δεκάδες χιλιάδες χρήστες.
Κυρίες και κύριοι, βαδίζοντας πλέον στον έκτο χρόνο διακυβέρνησης, οφείλουμε να φωτίζουμε κάθε βήμα που μας πάει λίγο πιο μπροστά, από εκεί που ήμασταν το 2019 ή ακόμα και το 2023, κάθε πολιτική που κλείνει τις πληγές της κρίσης και θεραπεύει τις αιτίες της για να μη ζήσουμε ξανά μια τέτοια περιπέτεια, θυμίζοντας όχι μόνο που θέλουμε να φτάσουμε αλλά και από πόσο πίσω ξεκινήσαμε.
Έχουμε χρέος να επισημαίνουνε τις δυσκολίες, έχουμε χρέος να βρίσκουμε λύσεις έξω από το κουτί. Όποτε αυτό απαιτείται, να βάζουμε και φρένο σε αυτή την τυραννία της στιγμιαίας ικανοποίησης που διατρέχει όλες τις σύγχρονες κοινωνίες.
Ενώ ταυτόχρονα, ναι, θα εξηγούμε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει Ελβετία ή Δανία στο εισόδημα ή στη λειτουργία του κράτους μέσα σε πέντε χρόνια. Μπορεί, όμως, να βελτιώνεται συνεχώς, με στοχοθεσία, με σχέδιο, με μέτρηση και με διαρκή απολογισμό.
Προσέξτε, αναγνωρίζω τις σωστές προσδοκίες. Ξέρω πως κάθε μικρή μας νίκη γεννά αυτόματα κι ένα μεγαλύτερο αίτημα. Ξέρω επίσης ότι το πρώτο στραβοπάτημα της κυβέρνησης γίνεται αμέσως πηγή αμφισβήτησης.
Είναι φαινόμενα τα οποία μεγεθύνουν βέβαια και οι υπαρκτές δικές μας αστοχίες, πολύ περισσότερο σε ένα κομματικό σκηνικό όπου η κεντρική πολιτική δύναμη σταθερότητας γίνεται πολιτικό «αλεξικέραυν
