Στην τελική ευθεία βρίσκεται το νομοσχέδιο για τη δημιουργία της Εθνικής Αρχής Εποπτείας Αγοράς, ενώ την ίδια στιγμή δημιουργούνται νέα ψηφιακά «όπλα» που ρίχνονται στη μάχη κατά της ακρίβειας. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Realnews, το νομοσχέδιο είναι σχεδόν έτοιμο, με τα στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης να βάζουν τις τελευταίες πινελιές προκειμένου να κατατεθεί στη Βουλή τον Σεπτέμβριο και να ψηφιστεί είτε τον ίδιο μήνα είτε το αργότερο τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου. Στόχος του υπουργείου Ανάπτυξης είναι η νέα Εθνική Αρχή Εποπτείας Αγοράς να κάνει «πρεμιέρα» πριν από το Πάσχα του 2026, δηλαδή πριν από τον ερχόμενο Απρίλιο.
Ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, ξεκαθάριζε πριν από λίγες ημέρες σε συνεργάτες του ότι η νέα Αρχή θα πρέπει να παίξει καταλυτικό ρόλο στην καλύτερη εποπτεία της αγοράς, προκειμένου να γίνονται περισσότεροι, πιο στοχευμένοι και πιο αποτελεσματικοί έλεγχοι έτσι ώστε να υπάρξουν πιο ανταγωνιστικές τιμές σε βασικά αγαθά, όπως είναι τα τρόφιμα, αλλά και σε υπηρεσίες.
Πώς θα λειτουργεί
Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες της «R», η νέα Εθνική Αρχή Εποπτείας της Αγοράς θα αποτελείται σε πρώτη φάση από 500 εξειδικευμένα στελέχη, εκ των οποίων τα 300 θα ασχολούνται καθημερινά με ελέγχους. Ουσιαστικά θα ενώσουν τις δυνάμεις τους η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), ο Συνήγορος του Καταναλωτή και οι ελεγκτές της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή με τη νέα δομή να λειτουργεί στα πρότυπα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Πρωταρχικός στόχος είναι να γνωρίζουν οι πολίτες ότι από τη στιγμή που θα λειτουργήσει η νέα Εθνική Αρχή Εποπτείας της Αγοράς θα έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται σε έναν και μόνο οργανισμό για θέματα που αφορούν την ακρίβεια αλλά και γενικότερα για τα καταναλωτικά τους δικαιώματα. Δηλαδή δεν θα υπάρχει πλέον η σύγχυση του παρελθόντος που ανάλογα με την καταγγελία που ήθελε να κάνει ένας καταναλωτής θα έπρεπε να αποταθεί και σε διαφορετική Αρχή.
Επίσης η νέα δομή, όπως προαναφέρθηκε, θα ακολουθήσει το πρότυπο της ΑΑΔΕ και θα έχει ισχυρές αρμοδιότητες, οργάνωση και επιχειρησιακή ανεξαρτησία. Το υπουργείο Ανάπτυξης θα έχει μόνο τον ρόλο της εποπτεύουσας Αρχής. Το οργανόγραμμα προβλέπει ότι θα υπάρχουν ένας διοικητής και τρεις υποδιοικητές οι οποίοι θα αναλάβουν τον συντονισμό της νέας Αρχής, ενώ η θητεία τους θα είναι πενταετής. Στον σχεδιασμό της νέας Αρχής περιλαμβάνεται ο εξοπλισμός της με εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας, αφού οι περισσότεροι έλεγχοι θα γίνονται ψηφιακά, με ειδικούς αλγόριθμους και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Για αυτόν τον λόγο μάλιστα αρκετά στελέχη θα έχουν εξειδικευμένες γνώσεις πληροφορικής, προκειμένου να στήσουν ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό «δίχτυ» προστασίας των καταναλωτών σε θέματα που αφορούν την κερδοσκοπία και τις πλασματικές εκπτώσεις. Γενικότερα θα δημιουργηθεί ένα ευρύ πλαίσιο για την προστασία των καταναλωτών. Οι έλεγχοι θα αφορούν όλες τις επιχειρήσεις, είτε διαθέτουν φυσικό κατάστημα είτε δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Ελεγχοι θα πραγματοποιούνται και σε όλη τη διατροφική αλυσίδα, δηλαδή και στους παραγωγούς και στους μεσάζοντες, δηλαδή τις επιχειρήσεις χονδρικής πώλησης.
Στο στόχαστρο των ελεγκτών θα βρίσκονται σε καθημερινή βάση και τα παραποιημένα προϊόντα, προκειμένου μέσα από οργανωμένες επιχειρήσεις να τα εντοπίζουν και να επιβάλλουν υψηλά πρόστιμα στους παραβάτες. Φυσικά δεν θα σταματήσουν και οι επιτόπιοι έλεγχοι, όπου αυτοί απαιτούνται. Η νέα Αρχή θα έχει ελεγκτικές, κυρωτικές και συμφιλιωτικές αρμοδιότητες, οι πολίτες θα ξέρουν πού και σε ποιον να απευθυνθούν και θα ακολουθηθούν οι βέλτιστες πρακτικές από το εξωτερικό, όπως οι περιπτώσεις της Σουηδίας, της Δανίας και της Ιταλίας.
Γνώστες του θέματος ανέφεραν στην «R» ότιμε τη νέα Εθνική Αρχή Εποπτείας Αγοράς αλλάζει πλέον όλο το πλαίσιο των ελέγχων. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που θα συμβάλει στην πιο εύρυθμη λειτουργία της αγοράς με στόχο να εξαλειφθούν παθογένειες και στρεβλώσεις του παρελθόντος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα Αρχή Εποπτείας της Αγοράς δεν θα έχει ίδιες αρμοδιότητες με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία παραμένει υπεύθυνη για την αντιμετώπιση των καρτέλ και ενισχύεται με νέα στελέχη.
Νέο application
Την ίδια στιγμή ετοιμάζονται και τα νέα ψηφιακά εργαλεία στη μάχη κατά της ακρίβειας. Το φθινόπωρο οι καταναλωτές θα μπορούν να προχωρούν σε καταγγελίες για φαινόμενα κερδοσκοπίας με το πάτημα ενός κουμπιού από το κινητό τους τηλέφωνο. Με στόχο να γίνουν πιο ανταγωνιστικές οι τιμές σε βασικά αγαθά, όπως είναι τα τρόφιμα, και σε υπηρεσίες, εντός του φθινοπώρου αναμένεται, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «R», να είναι διαθέσιμη στους καταναλωτές μια νέα εφαρμογή για τα κινητά τους τηλέφωνα, μέσα από την οποία θα μπορούν να κάνουν εύκολα και γρήγορα τις καταγγελίες τους. Θα έχουν μάλιστα τη δυνατότητα να αποστείλουν στις ελεγκτικές Αρχές του υπουργείου Ανάπτυξης φωτογραφίες, έτσι ώστε να υπάρχει άμεση κινητοποίηση των ελεγκτών.
Ειδικότερα, οι ελεγκτές του υπουργείου Ανάπτυξης, αφού λαμβάνουν τις καταγγελίες θα μπορούν πολύ πιο γρήγορα και εύκολα να διασταυρώνουν τα στοιχεία έχοντας τη δυνατότητα να αποστέλλουν άμεσα και ηλεκτρονικά το πρόστιμο στην επιχείρηση που παραβαίνει τον νόμο, χωρίς να απαιτείται καν επιτόπιος έλεγχος. Επίσης στο e-katanalotis θα υπάρχει πλέον ειδική ειδοποίηση με τα σημεία όπου καθημερινά θα διαμορφώνεται η χαμηλότερη τιμή ανά προϊόν. Στους σχεδιασμούς του υπουργείου Ανάπτυξης είναι να δημιουργήσει και τις κατάλληλες ψηφιακές υποδομές έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να είναι υποχρεωμένες να ανακοινώνουν στους καταναλωτές, όταν μειώνουν την ποσότητα των προϊόντων τους.
Με αμείωτη ένταση
Με την ακρίβεια σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως είναι τα τρόφιμα, τα ενοίκια και η ενέργεια, να συνεχίζει να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά νοικοκυριά, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης βρίσκεται σε εγρήγορση προκειμένου να συνεχιστούν οι έλεγχοι με αμείωτη ένταση. Υπενθυμίζεται ότι ο πληθωρισμός τον Ιούλιο αυξήθηκε στο 3,1% από 2,8% τον Ιούνιο. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής τα φρέσκα ψάρια μέσα σε έναν χρόνο ανατιμήθηκαν κατά 7%, τα κρέατα κατά 6,2%, τα φρούτα κατά 19,3%, ο καφές κατά16,8%, τα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής κατά 5,8%, το γιαούρτι κατά 3,4% και το ψωμί κατά 2%. Ακριβότερες είναι και οι διακοπές σε σχέση με πέρυσι, αφού το πακέτο τους έχει αυξηθεί κατά 6,4% μέσα σε ένα έτος ενώ κατά 6% έχουν ακριβύνει τα ξενοδοχεία, τα μοτέλ και τα πανδοχεία.
Στο πλαίσιο αυτό συνεχίζονται οι έλεγχοι στην αγορά με στόχο να περιοριστούν φαινόμενα αθέμιτης κερδοφορίας αλλά και πλασματικών εκπτώσεων. Υπενθυμίζεται ότι η περίοδος των θερινών εκπτώσεων εκπνέει στο τέλος Αυγούστου με τους ελεγκτές να έχουν προχωρήσει σε χιλιάδες ελέγχους. Αναλυτικότερα, οι ελεγκτές με τη βοήθεια και της τεχνητής νοημο σύνης «σκανάρουν» καθημερινά τις τιμές σε χιλιάδες προϊόντα και προχωρούν σε ελέγχους εκεί που υπάρχουν ισχυρές υποψίες ότι έχουν πραγματοποιηθεί αδικαιολόγητες ανατιμήσεις ή ότι δεν τηρούνται τα μέτρα για την ακρίβεια που μένουν σε ισχύ έως το τέλος Οκτωβρίου. Το πιο σημαντικό «όπλο» που έχουν στη διάθεσή τους οι ελεγκτές αφορά την απαγόρευση προσφορών για τρεις μήνες σε προϊόντα που έχουν ανατιμηθεί.
Αναλυτικότερα, εάν μια επιχείρηση έχει προβεί σε μια έκπτωση στα προϊόντα που πουλά για παράδειγμα 10% ή τα διαθέτει σε καθεστώς προσφοράς 1+1 δώρο, πρέπει να σταματήσει τις εν λόγω προωθητικές ενέργειες εάν προχωρήσει στην οποιαδήποτε ανατίμηση όσο μικρή και εάν είναι. Ενα μέτρο μάλιστα που σύμφωνα πάντα με πληροφορίες δεν αποκλείεται να μονιμοποιηθεί, μετά τις 30 Οκτωβρίου, καθώς οι εκπτώσεις και οι προσφορές αποτελούν τη βασικότερη στρατηγική των εταιρειών για την καλύτερη προώθηση των προϊόντων τους. Πάντως ήδη οι ελεγκτικές Αρχές επεξεργάζονται τα στοιχεία προκειμένου να αποφασιστεί εάν έχουν υπάρξει παραβάσεις προκειμένου να επιβληθούν και ανάλογα πρόστιμα.
Μόνο παραγωγοί
Στη δημιουργία λαϊκών αγορών μόνο για παραγωγούς προχωρά το υπουργείο Ανάπτυξης το επόμενο χρονικό διάστημα, χωρίς ωστόσο να αλλάξει το σημερινό σύστημα. Στόχος του υπουργείου Ανάπτυξης είναι να προωθηθεί η δυνατότητα της αδιαμεσολάβητης πώλησης από το χωράφι στο ράφι, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα για χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές, ενισχύοντας και τους παραγωγούς. Με αυτόν τον τρόπο οι καταναλωτές θα αποκτήσουν μία ακόμη επιλογή για να κάνουν τις αγορές τους απευθείας από τους παραγωγούς και σε καμία περίπτωση να μην λειτουργούν οι συγκεκριμένες αγορές εις βάρος των λαϊκών αγορών ή του παραδοσιακού λιανεμπορίου όπως είναι τα καταστήματα μαναβικής.
Ενοίκια
Πονοκέφαλο αποτελεί για την κυβέρνηση το υψηλό κόστος της στέγασης. Τα ενοίκια σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής καταγράφουν άνοδο τον Ιούλιο 11,3% σε ετήσια βάση και ο ηλεκτρισμός 18,9%. Η κυβέρνηση βλέποντας να αυξάνεταισημαντικά το κόστος στέγασης αποφάσισε να επιστρέφει κάθε Νοέμβριο ένα ενοίκιο έως 800 ευρώ ετησίως για την κύρια κατοικία, με επιπλέον 50 ευρώ για κάθε παιδί, και αντίστοιχο ποσό για φοιτητική στέγη. Μάλιστα αν έχει συμπληρωθεί ο αριθμός του μισθωτηρίου (κωδικός 081) στη φορολογική δήλωση, δεν χρειάζεται να γίνει αίτηση. Αν ωστόσο δεν έχει συμπληρωθεί, υπάρχει δυνατότητα έως 30 Σεπτεμβρίου με μια τροποποιητική δήλωση πληροφοριακού χαρακτήρα να συμπληρωθεί ο αριθμός μισθωτηρίου, προκειμένου να είναι εύκολη η ταυτοποίηση της μισθωτικής σχέσης. Ωστόσο δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι ένας από τους λόγους που αυξάνονται τα ενοίκια οφείλεται στη λήψη του συγκεκριμένου μέτρου. Σημειώνεται ότι για την καταβολή της ενίσχυσης προβλέπονται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
