Ενα μεγάλο στοίχημα για την ποιοτική αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών της βάζει η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση. Προς αυτή την κατεύθυνση, τα κρατικά πανεπιστήμια δρομολογούν νέες επενδύσεις ύψους 500 εκατ. ευρώ, με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Πρόσφατα, μάλιστα, έξι πανεπιστήμια της χώρας (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Πολυτεχνείο Κρήτης) έλαβαν έγκριση για επενδύσεις αναβάθμισης και συντήρησης, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 7 εκατ. ευρώ, με κρατικά κονδύλια.
Ετσι, εκτός από τη στήριξη ερευνητικών προγραμμάτων, σημαντικά κονδύλια θα δαπανηθούν για την ανακαίνιση των εγκαταστάσεων και την αναβάθμιση υποδομών των κρατικών πανεπιστημίων, κινήσεις που θεωρούνται απαραίτητες για τη βιωσιμότητά τους. «Η αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ποιότητα των σπουδών, την ασφαλή καθημερινότητα φοιτητών και καθηγητών, αλλά και τη συνολική αναπτυξιακή προοπτική της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας», δήλωσε με αφορμή την υπογραφή της σύμβασης η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη. Τα επενδυτικά προγράμματα που σχεδιάζουν ή έχουν ξεκινήσει να υλοποιούν κρατικές πανεπιστημιακές κοινότητες ανά την Ελλάδα είναι η απάντηση στα μη κρατικά πανεπιστήμια, τα οποία πρόκειται να διεκδικήσουν σημαντικό μερίδιο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Βάσει των αιτήσεων που έχουν κατατεθεί μέχρι σήμερα, συνολικά 12 μη κρατικά πανεπιστήμια ξεκινούν τη λειτουργία τους με τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά, έχοντας ανακοινώσει επενδύσεις σε κτίρια και ανθρώπινο δυναμικό που αθροιστικά αγγίζουν τα 584 εκατ. ευρώ για την επόμενη πενταετία.
Προτεραιότητα
Η ενίσχυση της έρευνας στα πανεπιστήμια με έμφαση στην καινοτομία και οι επενδύσεις σε εξοπλισμό και κτιριακές υποδομές βρίσκονται ψηλά στις προτεραιότητες της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Με αφορμή τις δαπάνες ύψους 500 εκατ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει από το Ταμείο Ανάκαμψης και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, στη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) εξηγούν για ποιους λόγους η ενίσχυση της έρευνας στα πανεπιστήμια βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες. «Είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους. Αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την επιστημονική πρόοδο, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία», δηλώνουν από τη ΓΓΕΚ. Από το συνολικό ποσό των 500 εκατ. ευρώ, τα 200,5 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την αναβάθμιση των κτιριακών δομών, τα 144 εκατ. ευρώ για εξοπλισμό, ενώ τα υπόλοιπα θα επενδυθούν σε ερευνητικά προγράμματα.
Εμφαση στην έρευνα
Σχολιάζοντας την εξασφάλιση κοινοτικών κονδυλίων, ο γενικός γραμματέας Ερευνας και Καινοτομίας του υπουργείου Ανάπτυξης, Τάσος Γαϊτάνης, δήλωσε τα εξής: «Γνωρίζουμε καλά πως η επένδυση στην έρευνα σημαίνει και επένδυση σε ποιοτική εκπαίδευση που παρέχει τη δυνατότητα στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα να εκπαιδεύουν νέους επιστήμονες, να αναπτύσσουν νέες τεχνολογίες και, τελικά, να δημιουργούν καινοτομία με σκοπό να γίνει η χώρα μας περισσότερο ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο. Η έρευνα είναι ο θεμέλιος λίθος για την παραγωγή της νέας γνώσης. Αν δεν υπήρχε η ερευνητική διαδικασία, η ζωή μας δεν θα ήταν όπως είναι σήμερα, σε κανένα πεδίο. Από την υγεία και τις τηλεπικοινωνίες μέχρι τον πολιτισμό και την κατανόησή μας για τον άνθρωπο. Η κυβέρνησή μας αναγνωρίζει αυτή την αλήθεια. Και γι’ αυτό προσπαθούμε εδώ και έξι χρόνια να βελτιώσουμε το ερευνητικό περιβάλλον και να επενδύσουμε όσο περισσότερο μπορούμε».
Σε εξέλιξη βρίσκεται η Εθνική Στρατηγική Ερευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας «ΕΣΕΤΑΚ 2030», η οποία θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση όχι μόνο στην προώθηση της αριστείας και της έρευνας υψηλού επιπέδου, αλλά και στην επιχειρηματική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Η ΓΓΕΚ έχει ήδη σχεδιάσει και υλοποιήσει σειρά στρατηγικών παρεμβάσεων μέσω προκηρύξεων και προσκλήσεων ενδιαφέροντος, όπως η εμβληματική δράση «Ερευνώ -Δημιουργώ – Καινοτομώ», η οποία ενεργοποίησε πάνω από 650 εκατ. ευρώ, υποστηρίζοντας περισσότερα από 1.100 έργα. Επίσης, η Γενική Γραμματεία αναπτύσσει μια εξωστρεφή προσέγγιση διμερών συνεργασιών με χώρες όπως η Γερμανία, η Κίνα, η Κύπρος, αλλά και πολυμερών συνεργασιών σε τομείς αιχμής όπως οι συγχρηματοδοτούμενες ευρωπαϊκές συμπράξεις, για τις οποίες καταλυτικό ρόλο θα παίξει η επιστημονική κοινότητα των πανεπιστημίων.
Κρατική μέριμνα
Τα έργα ύψους 7 εκατ. ευρώ, των οποίων η χρηματοδότηση εντάχθηκε στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (ΕΠΑ 2021-2025), αφορούν την άμεση αντιμετώπιση τεχνικών και κτιριακών αναγκών, με στόχο την αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών, αλλά και τη βελτίωση της καθημερινότητας των φοιτητών και του προσωπικού των ΑΕΙ. Οι εργασίες που θα υλοποιηθούν αποσκοπούν στην αναβάθμιση της λειτουργικότητας και ασφάλειας των κτιριακών εγκαταστάσεων και στην ενίσχυση της αναπτυξιακής προοπτικής των ιδρυμάτων στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση.
Αριστοτέλειο
Σε αυτό το πλαίσιο, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης θα δαπανηθούν περί τα 2,6 εκατ. ευρώ, για συντηρήσεις και πιστοποιήσεις ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (πίνακες χαμηλής τάσης, λέβητες, ανελκυστήρες), επεμβάσεις σε αποχετευτικά και αποστραγγιστικά συστήματα, τεχνική υποστήριξη εξοπλισμού επιστημονικών εργαστηρίων (π.χ. TEM Jeol, STEM, NMR), καθαρισμούς φρεατίων, επεμβάσεις πρασίνου, υποδομές ΑμεΑ και τοπικές επισκευές σε κτίρια της Φιλοσοφικής Σχολής, της Πολυτεχνικής, της Γεωπονίας και του Κτιρίου Γ (MOMA).
Δημοκρίτειο
Για το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης έχουν σχεδιαστεί επενδύσεις 1,5 εκατ. ευρώ για παρεμβάσεις συντήρησης, επισκευών και μικρής κλίμακας μελετών σε τέσσερις πόλεις και συγκεκριμένα:
- Στην Ξάνθη θα υλοποιηθούν εργασίες στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (επισκευές, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, βαφές, αντικαταστάσεις).
- Στην Κομοτηνή θα γίνουν παρεμβάσεις στη Νομική Σχολή (εσωτερικά/εξωτερικά οικοδομικά και ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες).
- Στο Διδυμότειχο θα πραγματοποιηθούν επενδύσεις στην τεχνική αποκατάσταση κτιρίων για τη στέγαση των τμημάτων Νοσηλευτικής και Ψυχολογίας.
- Στην Καβάλα θα πραγματοποιηθούν ηλεκτρολογικές και κτιριακές εργασίες στις φοιτητικές εστίες.
Επίσης, περιλαμβάνονται ειδικές μελέτες (τοπογραφικά, στατικά, πυρασφάλεια) και γεωτεχνική μελέτη για την αποκατάσταση πρανούς στην Αλεξανδρούπολη.
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Περί το 1 εκατ. ευρώ θα επενδυθεί στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και θα αφορά παρεμβάσεις σε πέντε βασικά κτίρια της πανεπιστημιούπολης Α’. Μεταξύ άλλων, το έργο περιλαμβάνει: Εργασίες αποκατάστασης φθορών σε επιχρίσματα και χρωματισμούς, στατικές ενισχύσεις σε σημεία με ρηγματώσεις και φθορές σκυροδέματος, αντικατάσταση φθαρμένων υδρορροών και επισκευές στεγανότητας, καθαίρεση επικίνδυνων ή ασταθών δομικών στοιχείων, διαμορφώσεις εξωτερικών επιφανειών και αποστραγγιστικά έργα για την αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων, καθώς και ηλεκτρομηχανολογικές επεμβάσεις με την τοποθέτηση ηλεκτρικού πίνακα 30 ΚHz και τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων 300 Lt.
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Το ποσό των 998,7 χιλιάδων ευρώ θα διατεθεί για το Πανεπιστήμιο Κρήτης και θα αφορά εκτεταμένες παρεμβάσεις τεχνικής φύσεως στους χώρους του ιδρύματος που καλύπτουν ηλεκτρολογικές και θερμικές εγκαταστάσεις, συντηρήσεις και πιστοποιήσεις ανελκυστήρων. Επίσης, μέρος του ποσού θα διατεθεί για τεχνική υποστήριξη κρίσιμων εγκαταστάσεων, μικρής κλίμακας διαμορφώσεις και επισκευές σε κοινόχρηστους και διδακτικούς χώρους και για αντικαταστάσεις ή επισκευές στοιχείων υποδομής που σχετίζονται με την ασφάλεια, τη λειτουργικότητα και τη συνέχιση της διδασκαλίας.
Πολυτεχνείο Κρήτης
Με το ποσό των 500.000 ευρώ σχεδιάζονται κρίσιμες παρεμβάσεις σε συστήματα τεχνικής υποστήριξης και κτιριακών υποδομών και στο Πολυτεχνείο Κρήτης όπως: Συντήρηση και αναβάθμιση του data center, εργασίες στο τηλεφωνικό κέντρο και στις υποδομές UPS, τεχνική υποστήριξη για δίκτυα, μηχανολογικές εγκαταστάσεις και ενεργειακά συστήματα, καθώς και μικροεπισκευές και περιοδικές πιστοποιήσεις εγκαταστάσεων.
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το ποσό των 500.000 ευρώ θα δοθεί στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών για τη συντήρηση του κτιρίου Αντωνιάδου, ενός εκ των βασικών κτιριακών συγκροτημάτων του ΟΠΑ. Ταυτόχρονα, οι εργασίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τεχνικών και λειτουργικών παρεμβάσεων όπως εργασίες επισκευής και συντήρησης υδραυλικών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, επεμβάσεις στο δίκτυο πυρασφάλειας, στον εσωτερικό φωτισμό και στις εγκαταστάσεις προσβασιμότητας, συντήρηση του δικτύου δεδομένων και τηλεπικοινωνιών, τεχνική υποστήριξη και επισκευές επιστημονικού εξοπλισμού. Παρεμβάσεις σε τομείς που σχετίζονται με την καθημερινότητα των πανεπιστημίων έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, ενώ προσεχώς σχεδιάζονται και νέες. Η πρόεδρος του Ιδρύματος Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης, Αννα Ροκοφύλλου, ανέφερε σε πρόσφατη ομιλία της ότι «το 90% των αιτημάτων των πρυτανικών Αρχών που αφορούν τη σίτιση, την καθαριότητα, την ασφάλεια και τις λειτουργικές ανάγκες των εστιών έχει ικανοποιηθεί», εξηγώντας ότι βελτιώθηκαν οι συνθήκες και η ποιότητα φαγητού των φοιτητών, προκηρύχθηκαν διαγωνισμοί για τη φύλαξη και έγιναν οι απαραίτητες παρεμβάσεις σε θέματα ασφάλειας.
Φοιτητικές εστίες
Στο θέμα της φοιτητικής στέγης, το Ιδρυμα Νεολαίας και Διά βίου Μάθησης έχει συμπεριλάβει εδώ και έναν χρόνο στην προκήρυξη του διαγωνισμού για τη φύλαξη των εστιών ως βασική προϋπόθεση ο ανάδοχος να εγκαταστήσει, με έξοδα δικά του, σε όλες τις εστίες σύστημα αναγνώρισης, ώστε να μην είναι δυνατή η είσοδος σε μη δικαιούχους φοιτητές, να έχει εκπονήσει σχέδια φύλαξης και αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων, όπως βίας, πρόκλησης ζημιών κ.λπ. και να τηρείται βιβλίο εισόδου – εξόδου με πλήρη στοιχεία του επισκέπτη και με τον αριθμό του δωματίου που θα επισκεφθεί.
Ως προς το μείζον θέμα του στεγαστικού να σημειωθεί ότι το Ιδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) προκηρύσσει δημόσιο διεθνή διαγωνισμό για την ανακαίνιση της Φοιτητικής Εστίας Αθηνών στην οδό Πατησίων. Ταυτόχρονα, με παρεμβάσεις οικονομίας κλίμακος ξεκίνησε η ριζική ανακαίνιση του εντευκτηρίου της Φ.Ε. Καλαμαριάς, ενώ συνεχίζονται οι παρεμβάσεις στις φοιτητικές εστίες όλης της χώρας. Επίσης, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο προτίθεται να αναθέσει με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με το άρθρο 118 του νόμου 4412/16, την υπηρεσία «Εργασίες ανακαίνισης διαμερίσματος στον όροφο του κτιρίου της Τράπεζας της Ελλάδος για την προγραμματισμένη στέγαση εκπαιδευτικών, ερευνητικών και διοικητικών δραστηριοτήτων και αναγκών του Ιονίου Πανεπιστημίου».
Εν τω μεταξύ, ύστερα από χρόνια συζητήσεων, η λειτουργία των πρώτων μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα είναι γεγονός, αρχής γενομένης από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, που θα υποδεχθούν 6.280 φοιτητές. Η έλευσή τους συνοδεύεται από μια σειρά επενδύσεων, που αθροιστικά θα κυμανθούν στα 584 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 243 εκατ. ευρώ αφορούν campus και ακίνητα τα οποία θα στεγάσουν τα πανεπιστήμια και τα 341 εκατ. ευρώ θα είναι επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό.
