Μάλιστα, ο πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι στο περιθώριο της Συνόδου είχε σύντομη συνομιλία με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Θέσαμε τα θέματα που έπρεπε να θέσουμε και είμαστε σε αναμονή εξεύρεσης ημερομηνίας για την πραγματοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος – Τουρκίας, όταν επιβεβαιωθεί αυτή η ημερομηνία θα σας ενημερώσουμε».
Ερωτηθείς, μάλιστα, για το κατά πόσον η Αθήνα προβληματίζεται από την επαναπροσέγγιση, που επιχειρείται ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε με νόημα ότι «η χώρα μας δεν ετεροπροσδιορίζεται, δεν μπορώ να σχολιάσω τη συνάντηση των κκ. Τραμπ και Ερντογάν» και επέμεινε πως είναι λάθος σε τέτοιες σημαντικές Συνόδους Κορυφής να ασχολούμαστε μόνο με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
«Απαράδεκτο το τουρκολιβυκό μνημόνιο»
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε, δε, ότι κατά την παρέμβαση του είχε την ευκαιρία να τοποθετηθεί για τα όσα συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ειδικότερα για τη σύρραξη Ισραήλ – Ιράν, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη να επανέλθουν τα εμπλεκόμενα μέρη σε διαπραγματεύσεις, αλλά και να μην αποκτήσει το Ιράν πυρηνικό οπλοστάσιο.
Επιπλέον, και στο πλαίσιο της παρέμβασης του ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε την ευκαιρία να καταδικάσει την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση που έγινε σε χριστιανική εκκλησία στη Δαμασκό. Αναφορικά με την απόφαση της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών ο Κυριάκος Μητσοτάκης διεμήνυσε ότι σε μία συμμαχία όλοι πρέπει να συμμετέχουν με τον τρόπο που τους αναλογεί και υπενθύμισε «σε μία περίοδο, που η Ελλάδα αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, πολλές χώρες κουνούσαν το δάχτυλο στην Ελλάδα, που και τότε ξόδευε το 2% του ΑΕΠ, όταν εκείνες δαπανούσαν μόνον το 1%. Εμείς κάνουμε το χρέος μας απέναντι στη Συμμαχία και τους πολίτες. Σκοπός μας δεν είναι να δαπανήσουμε χρήματα, που θα πάνε σε εταίρους μας στο εξωτερικό, αλλά να αναπτύξουμε ένα οικοσύστημα αμυντικής βιομηχανίας στη χώρα».
Σε ερώτηση για την κατάσταση στη Λιβύη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε εκ νέου ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι απαράδεκτο, παράνομο και ανυπόστατο, καθώς και ότι δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα, θέση, την οποία η Αθήνα θα ζητήσει να περιληφθεί εκ νέου στα συμπεράσματα της επικείμενης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που ξεκινά από αύριο στις Βρυξέλλες, όπως είπε χαρακτηριστικά. Ερωτηθείς συγκεκριμένα για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Κρήτη ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι «το ζήτημα δεν μας προβληματίζει απλά, αλλά έχουμε λάβει και συγκεκριμένα μέτρα. Επικοινώνησα την προηγούμενη Κυριακή με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, και είναι χαρακτηριστικό πως το θέμα περιελήφθη στην καθιερωμένη επιστολή της προς τους Ευρωπαίους ηγέτες πριν από κάθε Ευρωπαϊκή Σύνοδο».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι «η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει τα μέσα που έχει στη διάθεση της για να μπορέσει να κάνει εξαιρετικά δύσκολη τη ζωή στους διακινητές, που θέλουν να μεταφέρουν κατατρεγμένους ανθρώπους στην Κρήτη εξαιρετικά δύσκολη. Και γι’ αυτό θα στείλουμε πλοία του Πολεμικού Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, ώστε να στείλουμε ξεκάθαρο μήνυμα σε αυτούς τους διακινητές ότι εμείς δεν είμαστε ξέφραγο αμπέλι και ότι ο λύκος δεν μπορεί να χαίρεται στην αναμπουμπούλα. Θα ζητήσω, επίσης, να συνεργαστούμε και με τις Λιβυκές αρχές, ώστε αυτές οι βάρκες να μην φεύγουν καν από τις ακτές της Λιβύης η εάν αποπλεύσουν να επιστρέψουν πίσω στις ακτές της Λιβύης όσο βρίσκονται εντός των χωρικών υδάτων της χώρας. Τέλος και ερωτηθείς για το πως αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ το άρθρο 5 του Καταστατικού Χάρτη του ΝΑΤΟ, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «συζήτηση περί όνου σκιάς» και επέμεινε ότι «άκουσα τον πρόεδρο Τραμπ στην ομιλία του να είναι απόλυτα προσηλωμένος στον πυρήνα της Συμμαχίας. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε δίκιο όταν πίεζε τις άλλες χώρες να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα».
ΝΑΤΟ: Συμφωνία για 5% στις αμυντικές δαπάνες έως το 2035 – Η κοινή ανακοίνωση
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας δεσμεύονται οι χώρες τους να επενδύουν το 5% του ΑΕΠ σε βασικές αμυντικές ανάγκες, καθώς και σε δαπάνες που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια ως το 2035, σύμφωνα με τη δήλωση της Συνόδου Κορυφής της Χάγης.
Σε μία ιδιαίτερα σύντομη δήλωση, μόλις πέντε παραγράφων, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επισημαίνουν ότι είναι “ενωμένοι απέναντι στις σοβαρές απειλές και προκλήσεις για την ασφάλεια, ιδίως τη μακροπρόθεσμη απειλή που θέτει η Ρωσία για την ευρωατλαντική ασφάλεια και τη διαρκή απειλή της τρομοκρατίας». Ως εκ τούτου, «οι Σύμμαχοι δεσμεύονται να επενδύουν το 5% του ΑΕΠ ετησίως σε βασικές αμυντικές ανάγκες, καθώς και σε δαπάνες που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια έως το 2035, για να διασφαλίσουν τις ατομικές και συλλογικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με το ‘Αρθρο 3 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον».
The Hague Summit Declaration issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in The Hague#NATOsummit
— NATO (@NATO) June 25, 2025
Οι Σύμμαχοι συμφωνούν ότι αυτή η δέσμευση του 5% θα περιλαμβάνει δύο βασικές κατηγορίες αμυντικών επενδύσεων. Θα διατεθεί τουλάχιστον το 3,5% του ΑΕΠ ετησίως, βάσει του συμφωνημένου ορισμού των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ έως το 2035, για την ενίσχυση των βασικών αμυντικών αναγκών και για την επίτευξη των Στόχων Δυνατότητας του ΝΑΤΟ. Οι Σύμμαχοι συμφωνούν να υποβάλλουν ετήσια σχέδια που να δείχνουν μια αξιόπιστη, σταδιακή πορεία για την επίτευξη αυτού του στόχου. Επίσης, θα διατεθεί έως και το 1,5% του ΑΕΠ ετησίως, μεταξύ άλλων, για την προστασία των κρίσιμων υποδομών, την υπεράσπιση των δικτύων, τη διασφάλιση της πολιτικής ετοιμότητας και ανθεκτικότητάς, την απελευθέρωση της καινοτομίας και την ενίσχυση της αμυντικής μας βιομηχανικής βάσης. Σημειώνεται ότι «η πορεία και η ισορροπία των δαπανών στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου θα επανεξεταστούν το 2029, υπό το πρίσμα του στρατηγικού περιβάλλοντος και των ενημερωμένων Στόχων Δυνατότητας».
Το τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου περιλαμβάνει και μια σύντομη δήλωση για την Ουκρανία. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι: «Οι Σύμμαχοι επιβεβαιώνουν τις διαρκείς κυρίαρχες δεσμεύσεις τους να παρέχουν υποστήριξη στην Ουκρανία, της οποίας η ασφάλεια συμβάλλει στη δική μας, και, για τον σκοπό αυτό, θα περιλαμβάνουν άμεσες συνεισφορές στην άμυνα της Ουκρανίας και την αμυντική της βιομηχανία κατά τον υπολογισμό των αμυντικών δαπανών των Συμμάχων».
Επιπλέον, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επιβεβαιώνουν την κοινή τους δέσμευση να επεκτείνουν γρήγορα τη διατλαντική αμυντική βιομηχανική συνεργασία και να αξιοποιήσουμε την αναδυόμενη τεχνολογία και το πνεύμα καινοτομίας για την προώθηση της συλλογικής ασφάλειας. «Θα εργαστούμε για την εξάλειψη των εμπορικών εμποδίων στον τομέα της άμυνας μεταξύ των Συμμάχων και θα αξιοποιήσουμε τις συνεργασίες μας για την προώθηση της βιομηχανικής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας», αναφέρεται στην τελική δήλωση της Συνόδου.
Τέλος, ανακοινώνεται ότι η επόμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκία το 2026, ακολουθούμενη από μια Σύνοδο στην Αλβανία.
