Νομική υπόσταση στην Ελλάδα αποκτά για πρώτη φορά η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του όρους Σινά, καθώς το υπουργείο Παιδείας κατέθεσε σε διαβούλευση νομοσχέδιο που καθιστά τη μονή ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Ελληνορθόδοξη Ιερά Βασιλική Αυτόνομη Μονή του Αγίου και Θεοβαδίστου Ορους Σινά στην Ελλάδα».
Η κίνηση αυτή, που αποβλέπει στη νομική θωράκιση της μονής, κρίθηκε επιβεβλημένη μετά την απόφαση του Εφετείου της Ισμαηλίγια, που έθεσε εν αμφιβόλω το ιδιοκτησιακό καθεστώς των περιουσιακών στοιχείων και των εκτάσεών της. Επιπλέον, έρχεται και ως αποτέλεσμα της διπλωματικής κινητοποίησης της Ελλάδος για να αποτραπεί η απαλλοτρίωση της περιουσίας της μονής από τις αιγυπτιακές Αρχές.
Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Αθήνα και Κάιρο αλλά και στο τρίγωνο Ελλάδας – Αιγύπτου – μονής για μια συμφωνία βρίσκονται σε εξέλιξη και αυτό δίνει τον απαραίτητο χρόνο στην κυβέρνηση για να καλύψει τις νομικές εκκρεμότητες. Η πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας εντάσσεται στο πλαίσιο αυτής της διαπραγμάτευσης και είναι μια κίνηση η οποία αποσκοπεί να ασκήσει πίεση προς την αιγυπτιακή πλευρά, ώστε να αποδώσει και εκείνη με τη σειρά της το καθεστώς νομικού προσώπου στην Ιερά Μονή του Σινά και στην Αίγυπτο. Αυτό είναι κάτι το οποίο έχει ζητήσει η Αθήνα στις διαπραγματεύσεις και, όπως λένε κυβερνητικά στελέχη, γίνεται ως αίτημα πολύ πιο πειστικό, όταν η μονή θα έχει αποκτήσει νομικό καθεστώς και στην Ελλάδα.
Η απόδοση της ιδιότητας του νομικού προσώπου στη Μονή Αγίας Αικατερίνης θα αλλάξει τα δεδομένα και σε ό,τι αφορά την αντιμετώπισή της από το αιγυπτιακό κράτος και αυτό, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Παιδείας, θα βοηθήσει στη λύση που επιδιώκουν η κυβέρνηση και η μονή. Μέχρι σήμερα, η Μονή της Αγίας Αικατερίνης αντιμετωπιζόταν από τις αιγυπτιακές Αρχές με τον παραδοσιακό ανατολίτικο τρόπο, όμως η μετατροπή της σε νομικό πρόσωπο αλλάζει τους όρους της συζήτησης.
Το ίδιο ισχύει όσον αφορά την αντιμετώπισή της και στην Ελλάδα, όπου η μονή διαθέτει περιουσία και διενεργεί πράξεις δικαίου. Σύμφωνα με τον γ.γ. του υπουργείου Παιδείας, Γιώργο Καλατζή, αυτό λειτουργούσε μέχρι σήμερα επειδή τα ελληνικά δικαστήρια αποδέχονταν de facto ότι η Ιερά Μονή του Σινά αποτελεί νομικό πρόσωπο, χωρίς ωστόσο αυτό να ανταποκρίνεται και στη νομική πραγματικότητα.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, που αναμένεται να εισηγηθεί στη Βουλή η υπουργός Σοφία Ζαχαράκη, καθορίζει τη δομή, τη λειτουργία αλλά και τους σκοπούς του ΝΠΔΔ που ιδρύεται. Συγκεκριμένα το ΝΠΔΔ έχει ως στόχους, μεταξύ άλλων, την εκπροσώπηση της μονής στην Ελλάδα, κατόπιν εξουσιοδότησης της Ιεράς Σιναϊτικής Αδελφότητας, τη μελέτη της ελληνορθόδοξης παράδοσης και τη διάδοση της εκκλησιαστικής και βυζαντινής γραμματείας, παιδείας και τέχνης, την υποστήριξη της μονής για την επιστροφή, απόκτηση, υποδοχή, συγκρότηση συλλογής, στέγαση, προστασία, φύλαξη, συντήρηση, καταγραφή, τεκμηρίωση, έρευνα, μελέτη, δημοσίευση, έκθεση, προβολή και ανάδειξη σε εθνικό και διεθνές επίπεδο των κειμηλίων και τεκμηρίων της και της βιβλιοθήκης της, την υποστήριξη των μελών της Ιεράς Σιναϊτικής Αδελφότητας της μονής σε θέματα εκπαίδευσης και υγείας και τη διαχείριση της κινητής και ακίνη- της περιουσίας της, η οποία έχει ανατεθεί από τη μονή στο ΝΠΔΔ.
Οργανα διοίκησης
Με το νομοσχέδιο καθορίζονται τα όργανα διοίκησης της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά και προβλέπονται οι πόροι του υπό ίδρυση ΝΠΔΔ. Θα είναι μεταξύ άλλων οι δωρεές, οι κληρονομιές, τα κληροδοτήματα, οι πάσης φύσεως εισφορές και επιχορηγήσεις από τρίτους και τα έσοδα από κάθε είδους δραστηριότητα, τα έσοδα από τη διαχείριση κονδυλίων ερευνητικών, αναπτυξιακών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που αποσκοπούν στην προώθηση της ελληνορθόδοξης παράδοσης καθώς και στη διάδοση της εκκλησιαστικής παιδείας και της πολιτιστικής κληρονομιάς του Βυζαντίου και τα έσοδα από την υλοποίηση προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται ή συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή από άλλους διεθνείς οργανισμούς, υπό την επιφύλαξη των ειδικών θεσμικών πλαισίων των προγραμμάτων που χρηματοδοτεί το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά και οι κάθε είδους εισφορές νομικών προσώπων της Ελλάδας ή του εξωτερικού που συστήνονται για την ενίσχυση της μονής ή από υποστηρικτές του έργου της μονής στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Επίσης, τα έσοδα από τη λειτουργία πωλητηρίων για τη διάθεση αναμνηστικών και πολυτελών αντιγράφων από τη συλλογή χειρογράφων, παλαιών βιβλίων, πινάκων, χαρακτικών της μονής, καθώς και χαρτικών, γραφικής ύλης και ηλεκτρονικών μικροεξαρτημάτων, τα έσοδα από προσωρινό δανεισμό ή διαδανεισμό πολιτιστικής ή θρησκευτικής περιουσίας της μονής και η τακτική επιχορήγηση από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού για την κάλυψη της μισθοδοσίας του νομικού συμβούλου και του ειδικού επιστημονικού συνεργάτη του ΝΠΔΔ.
Τέλος, στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι «η μονή μπορεί να μεταβιβάζει στο ΝΠΔΔ την κυριότητα και κάθε άλλο εμπράγματο δικαίωμα ή τη χρήση της κινητής και ακίνητης περιουσίας της, χωρίς αντάλλαγμα και χωρίς την καταβολή εισφορών, αμοιβών, δικαιωμάτων, τελών και φόρων».
