Κεντρικό σημείο του προγράμματος είναι μια μεγάλης κλίμακας ομαδική έκθεση, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε δύο μνημειακούς χώρους, με τη συμμετοχή 12  Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Ένα εκτενές δημόσιο πρόγραμμα με προβολές, ομιλίες, παραστάσεις, ξεναγήσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες θα πλαισιώσει την έκθεση σε όλη τη διάρκειά της, από τις 8 Ιουλίου έως τις 28 Αυγούστου 2023. Επιπλέον, το πρόγραμμα “Σειρά Αναθέσεων” συνεχίζεται για τρίτη χρονιά, με δίμηνη φιλοξενία και ανάθεση έργου –μια ζωντανή περφόρμανς από μια καλλιτέχνιδα από τον Ισημερινό, που σηματοδοτεί την πρώτη της παρουσίαση στην Ελλάδα.

Τέμενος Χαμιδιέ

“Το Παρελθόν Είναι μια Ξένη Χώρα” (8 Ιουλίου – 28 Αυγούστου) είναι ομαδική έκθεση μεγάλης κλίμακας, που θα στηθεί ανάμεσα σε δύο ιστορικά μνημεία μέσα στο Κάστρο της Χίου, το Τέμενος Χαμιδιέ και τα Οθωμανικά Λουτρά, και τα δύο κληρονομιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η έκθεση, σε επιμέλεια Άκη Κόκκινου,  προσκαλεί 12 καλλιτέχνες από την Ελλάδα, την Τουρκία, τον Λίβανο, το Ιράν και την Κύπρο να αναστοχαστούν πάνω στις παλίμψηστες ιστορίες του νησιού και να εξετάσουν τους διασυνοριακούς πολιτισμούς, τα συλλογικά τραύματα και τις μορφές της ίασης.

Σε 8 από τους 12 καλλιτέχνες ανατέθηκε να δημιουργήσουν νέα έργα, αντλώντας έμπνευση από την ιστορία των χώρων, τη συλλογική μνήμη του νησιού και τη σύνδεση μεταξύ της ιστορίας των λαών της Ανατολικής Μεσογείου και της παγκόσμιας κοινότητας. Μέσα από 8 in situ νέα έργα, 4 υπάρχοντα και μια πλειάδα μέσων –όπως γλυπτά, πίνακες, υφάσματα, κεραμικά, εγκαταστάσεις και φωτογραφία– οι προσκεκλημένοι καλλιτέχνες προσεγγίζουν τις συγκρουσιακές ιστορικές φαντασιώσεις και τη μνήμη που αυτές κατασκευάζουν.

Οθωμανικά Λουτρά

Τέμενος και Λουτρά

Το Τέμενος Χαμιδιέ (ή Μπαϊρακλί Τζαμί) ανοικοδομήθηκε προς τιμήν των θυμάτων του σεισμού της Χίου του 1881. Οι πρόσφατοι καταστροφικοί σεισμοί στην Τουρκία και στη Συρία δημιουργούν αναπόφευκτα συνειρμούς με το παρελθόν του νησιού. Η έκθεση, αφενός αναδεικνύει τον διαρκή αντίκτυπο τέτοιων γεγονότων σε ευάλωτες κοινότητες, αφετέρου προσφέρει έναν χώρο για το πένθος, τον θρήνο και τον προβληματισμό σχετικά με την ανθρώπινη κατάσταση που μας ενώνει όλους με το παρελθόν, αλλά και με το εδώ και το τώρα. Επιπλέον, αναδεικνύει την ανθεκτικότητα του ανθρώπινου είδους και την ισχυρή αφηγηματική ικανότητα των τοπικών κοινοτήτων, η οποία εμπλουτίζει το αφήγημα της παγκόσμιας κοινότητας.

Από την άλλη πλευρά, τα Λουτρά λειτούργησαν ως τόπος πολιτιστικών και κοινωνικών ανταλλαγών και ως τόπος εξαγνισμού στη ζωή των κατοίκων του Κάστρου της Χίου κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατά τον 20ό αιώνα, και οι δύο χώροι, τα Λουτρά και το Τέμενος, χρησιμοποιήθηκαν ως καταφύγιο για τους πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληθυσμών. Σήμερα, η κινητικότητα στις οδούς της Ανατολικής Μεσογείου οδήγησε στην προσωρινή φιλοξενία προσφύγων στην είσοδο του Κάστρου, πριν την εγκατάστασή τους έξω από την πόλη της Χίου.

Έργο Stelios Faitakis

Διάλογος Ελλάδας -Ισημερινού

Η “Σειρά Αναθέσεων” είναι ένα πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών, το οποίο στοχεύει στην καλλιέργεια διαλόγου μεταξύ του τοπικού περιβάλλοντος και του ιστορικού υπόβαθρου της Χίου και της τρέχουσας καλλιτεχνικής σκηνής. Φετινή φιλοξενούμενη της ΔΗΩ είναι η Saskia Calderón, καλλιτέχνιδα παραστατικών τεχνών και λυρική τραγουδίστρια από το Κίτο του Ισημερινού. Η φιλοξενία της, που ξεκίνησε από τον Μάιο, περιλαμβάνει έρευνα και πρακτική στο νησί, και θα κορυφωθεί με την παρουσίαση μιας πρωτότυπης ζωντανής περφόρμανς στο Κάστρο της Χίου στις 8 Ιουλίου (19.30) και μιας βίντεο-περφόρμανς που θα είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο μετά τις 15 Ιουλίου. Η “Σειρά Αναθέσεων” ξεκίνησε το 2021 και ως τώρα έχουν συμμετάσχει οι καλλιτέχνες Paulo Nimer Pjota από τη Βραζιλία και Dominique White από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Έργο Avish Khebrehzadeh

Περισσότερες πληροφορίες για τη ΔΗΩ: www.deoprojects.com