Πριν από λίγες μέρες, το Real.gr βρέθηκε στον ορθόδοξο ναό του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, στον ιστορικό λόφο Παλατίνο της Ρώμης, για τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος της Μαρίας Κάλλας, του διεθνούς φήμης γλύπτη Νίκου Φλώρου. Η επιβλητική φιγούρα της ντίβας δημιουργήθηκε από ατσάλι, ορθώνεται στα 2,5 μέτρα και ζυγίζει μισό τόνο, ενώ απεικονίζεται σαν μια σύγχρονη Καρυάτιδα, εμπνευσμένη από τα κλεμμένα γλυπτά του Παρθενώνα. Στα χερια της κρατά το μορφοποιημένο ηχόγραμμα από την άρια “Casta Diva”, ενώ πάνω στο φόρεμα που την τυλίγει φιλοτεχνήθηκε η ελληνική σημαία, υπογραμμίζοντας την καταγωγή και την πολιτιστική κληρονομιά της.

Αν ρωτήσεις τον γλύπτη, θα σου πει ότι η μορφή είναι περισσότερο συμβολική παρά μια πιστή απεικόνιση της ντίβας. Κι όμως, καθώς στέκεσαι απέναντί της, με φόντο το καταπληκτικό, παμπάλαιο κτίσμα, που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα μ.Χ (ενώ παραδόθηκε στην ελληνική κοινότητα της Ρώμης το 2004 από τον Πάπα), ταυτόχρονα με τη δύναμη που αποπνέει η μορφή της, διακρίνεις μια ακαθόριστη μελαγχολία να αναδύεται από το πρόσωπό της-αίσθηση που η θρυλική σοπράνο εξέπεμπε ακόμα και στις πιο λαμπερές στιγμές της. “Αν την κοιτάξεις από διαφορετικές πλευρές, σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, με το φως να μεταβάλλεται, βλέπεις διαφορετικά πράγματα”, λέει στο Real.gr ο Νίκος Φλώρος.

Η Ρώμη δεν είναι η πρώτη στάση της αρχοντικής, ατσάλινης Μαρίας. Το άγαλμα αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά στον υπαίθριο χώρο του Teatro La Fenice της Βενετίας, το οποίο αποτέλεσε σταθμό στη λαμπρή καριέρα της. Μετά την ιταλική πρωτεύουσα, το γλυπτό θα ταξιδέψει στο Παρίσι, στη Βιέννη, στη Λισαβόνα και στη Νέα Υόρκη.

Στα εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν στην ιταλική πρωτεύουσα παραβρέθηκαν, μεταξύ πολλών άλλων, η Α.Ε. Πρέσβυς της Ελλάδας στη Ρώμη κ. Ελένη Σουρανή, ο Υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσονας Φωτήλας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιταλίας και Έξαρχος Νοτίου Ευρώπης Πολύκαρπος, ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης και εφημέριος του ναού Συμεών, η Α.Ε. Πρέσβυς της Ελλάδος στην Αγία Έδρα του Βατικανό, κ. Κάτια Γεωργίου, η Πρόξενος κ. Αγγελική Κολοκυθά, ο Ακόλουθος Άμυνας Πρεσβείας της Ρώμης Σμήναρχος Αθανάσιος Λέκος και η Αρχισμηνίας Ευαγγελία Βασδέκη.
Μετά τον κύκλο των παρουσιάσεων σε διάφορα σημεία του πλανήτη, το έργο θα δημοπρατηθεί. “Μέρος των χρημάτων θα δοθεί στις υποτροφίες “Μαρία Κάλλας”, για τα παιδιά που θέλουν να σπουδάσουν τη λυρική τέχνη”, μας πληροφορεί ο γλύπτης, ο οποίος έχει επίσης δημιουργήσει τη συλλογή των Ρομανόφ, της Γκρέις Κέλι, των Παθών του Ιησού (έργα εμπνευσμένα από τον Ελ Γκρέκο), τους καταπληκτικούς ήρωες του ΄21 που θαυμάσαμε στο μουσείο Καρέλια στην Καλαμάτα και άλλα πολλά, που έχουν ταξιδέψει στην Ευρώπη, στην Αμερική, στην Αυστραλία.

Πόσος χρόνος απαιτήθηκε προκειμένου να ολοκληρωθεί το γλυπτό της Κάλλας;

Περίπου μία τριετία. Όμως, μέσα μου το έργο δουλεύτηκε επί 15 χρόνια. Στην πραγματικότητα, όταν η ιδέα ξεκινά να υλοποιείται, το έργο για μένα, ως καλλιτέχνη, έχει τελειώσει.

Όταν το γλυπτό παραδίδεται στο κοινό, θα λέγατε ότι απογαλακτίζεστε από αυτό;

Ποτέ δεν απογαλακτίζομαι από τα δημιουργήματά μου. Είναι κομμάτια της ψυχής μου. Συχνά, ξαναβλέποντας παλαιότερα γλυπτά μου, διακρίνω πράγματα δικά μου που δεν είχα δει. Στόχος του καλλιτέχνη δεν είναι να γίνει πλούσιος ή διάσημος. Δεν έχει νόημα αυτό, αν ήταν έτσι γίνεσαι και… ινφλουένσερ! Όχι, ο σκοπός δεν είναι να κερδίσουμε τις εντυπώσεις. Η τέχνη είναι η αφορμή για να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας. Πολλοί από μας είμαστε υπέρ το δέον αναλυτικοί. Και το να βλέπεις πράγματα που ένας απλός άνθρωπος δεν βλέπει, δημιουργεί ψυχικό πόνο. Πιστεύω ότι αυτή είναι η ουσία του καλλιτέχνη, ταυτόχρονα, όμως, η διαδικασία του μεγεθυντικού φακού μπορεί και να σου “κάψει” το μυαλό. Γι΄ αυτό και βλέπεις πολλούς καλλιτέχνες να γίνονται αλκοολικοί, να παίρνουν ουσίες…Δεν είναι τυχαίο. Αναρωτιόμαστε συχνά: Μα πώς αυτός ο καλλιτέχνης, που τα έχει όλα, αυτοκαταστρέφεται; Όμως, στην πραγματικότητα, δεν τα έχει όλα. Γιατί δεν επέλεξε μια εύκολη ζωή. Ο εαυτός του, στον οποίο βρίσκεται απέναντι, μπορεί να είναι ο χειρότερος εχθρός του.

Πώς θα θέλατε να νιώσει ο θεατής όταν θα σταθεί απέναντι από το γλυπτό της Κάλλας;

Σίγουρα θα με ενδιέφερε, όταν το αντικρίσει, να υπάρξει ένας διάλογος με το έργο. Και να τον κάνει, έστω και για ένα δευτερόλεπτο, να μην σκέφτεται τίποτα. Να αδειάσει το μυαλό του και να τον ταξιδέψει το έργο εκεί που θέλει.

Με ποιον τρόπο, ανάλογα με την οπτική που το κοιτάζει κανείς, βλέπει κάτι άλλο;

Ευθύνεται και το ατσάλι, που γυαλίζει και παίζει με το φως. Και τα παλαιότερα έργα μου και οι πίνακες που κάνω από αλουμίνιο είναι σαν καθρέφτες. Αντανακλούν εικόνες από τα περιβάλλον, το ενσωματώνουν. Μια βροχερή μέρα θα δεις ένα άλλο έργο, μια ηλιόλουστη ένα άλλο, το σούρουπο ένα άλλο. Εγώ δουλεύω συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, ανάλογα με το έργο. Αν κάποιο το κάνω 2 με 5, ας πούμε, θα συνεχίσω να το επεξεργάζομαι εκείνες τις ώρες, τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου, επειδή μαζί με την αλλαγή της φωτοσκίασης αλλάζει και η έκφραση, η αίσθηση, το αποτέλεσμα. Γι’ αυτόν τον λόγο έχω πολύ καλή αίσθηση του χρόνου. Είμαι ένα ζωντανό ρολόι! Μπορώ να σου πω την ώρα χωρίς να συμβουλευτώ τους δείκτες του ρολογιού.

Η πρωτοβουλία για το γλυπτό της Κάλλας ήταν δική σας;

Ναι. Δεν δέχομαι παραγγελίες, επειδή δεν μου επιτρέπουν να εκφραστώ όπως θέλω. Τα έξοδα της κατασκευής τα επωμίζομαι εγώ. Απόφασή μου ήταν, μια ανάγκη εσωτερική. Ο καλλιτέχνης είναι σαν τον ναρκομανή που αναζητά τη δόση του. Κάνεις τα πάντα για να καταφέρεις να βγάλεις το έργο. Δεν υπολογίζεις τα χρήματα. Και όχι, δεν μετανιώνω για κάτι που έχω κάνει, μόνο γι’ αυτά που δεν έχω κάνει. Και λάθη γίνονται, όμως σημασία έχει να αισθάνεσαι. Ακόμα και ο πόνος, ζωή είναι.

Τι είναι αυτό που σας ιντριγκάρει στις προσωπικότητες που επιλέγετε να παρουσιάσετε; Κάτι στην έκφρασή τους, στην ιστορία τους;

Η ενέργειά τους. Κάθε άνθρωπος έχει ένα αποτύπωμα που αφήνει πίσω του και αυτές οι προσωπικότητες άφησαν ένα πολύ έντονο αποτύπωμα φεύγοντας. Εγώ είναι σαν να ανιχνεύω τα ίχνη τους. Το συγκεκριμένο γλυπτό είναι μια μορφή που αναδίδει άρωμα Κάλλας. Δεν είναι ολόιδιο με εκείνη. Ουσιαστικά είναι συμβολικό, περνάει διάφορα μηνύματα για την εποχή μας και ποιος ξέρει τι μηνύματα θα περνάει στο μέλλον- γιατί τα έργα είναι ζωντανά, λειτουργούν σαν καθρέφτης του θεατή και αλλάζουν μαζί με τις εποχές.

Θα σκεφτόσασταν να κάνετε το αποτύπωμα του εαυτού σας;

Όλα τα έργα έχουν ένα κομμάτι του εαυτού σου, το καθένα είναι ένα κύτταρο και όλα μαζί συνθέτουν τον καλλιτέχνη. Εννοείτε να φτιάξω μια αυτοπροσωπογραφία μου; Δεν θα το έκανα. Γιατί για να δημιουργήσεις, πρέπει να βάλεις τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα. Η τέχνη θέλει ταπεινότητα. Πρέπει να είσαι με σκυμμένο το κεφάλι, με ευγνωμοσύνη για το χάρισμα που σου προσφέρθηκε-και σου προσφέρθηκε για να δώσεις κι εσύ, όχι για να πάρεις. Δεν είναι η υστεροφημία το θέμα, το έργο είναι μια πληροφορία για τις επόμενες γενιές. Δεν έχει, λοιπόν, τόση σημασία να σωθεί το όνομά σου ως καλλιτέχνη. Σημασία έχει να σωθεί το ίδιο το έργο, το δημιούργημα, που θα μεταφέρει τις πληροφορίες στην αιωνιότητα.

Ο γλύπτης Θόδωρος έλεγε ότι κάθε έργο είναι μια περφόρμανς. Συμφωνείτε;

Ίσως. Εγώ την τέχνη τη βλέπω περισσότερο ως αντίδοτο του θανάτου.

Γιατί αγαπάτε τόσο το μέταλλο;

Επειδή έχει διαχρονικότητα, όπως και η πέτρα και ο πηλός. Τα έργα της Αναγέννησης καταστρέφονται και κάποια στιγμή δεν θα υπάρχουν. Το μέταλλο είναι πιο κοντά στην ιδιοσυγκρασία μου. Μου αρέσει η πλαστικότητά του, όπως και ο βαθμός δυσκολίας που έχει. Επίσης, είναι ένα υλικό που χαρακτηρίζει τις εποχές στην ιστορία του ανθρώπου- λέμε η εποχή του χαλκού, του σιδήρου, η εποχή του αλουμινίου, που ζούμε σήμερα…

Το εργαστήριό σας πού βρίσκεται;

Στο μυαλό μου. Παντού. Πρακτικά μιλώντας, συνεργάζεσαι με χυτήρια, μια δύσκολη διαδικασία που δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη, απαιτεί χρόνια. Η τιμή του κάθε έργου είναι όλος ο αγώνας που έχεις κάνει επί χρόνια. Κάθε έργο έχει ένα τεράστιο παρελθόν. Ουσιαστικά, ο καλλιτέχνης δεν πουλάει μόνο το έργο, πουλάει τη ζωή που έχει αφιερώσει πάνω στην τέχνη του.

Σε ποιες περιοχές της γης υπάρχουν έργα σας;

Στη Ρωσία, στο Αμπου Ντάμπι, στο Ντουμπάι, στη Γαλλία, στην Αμερική, στην Ισπανία, στην Αυστραλία…

Διακρίνετε διαφορές στον τρόπο που αντιμετωπίζει ο κάθε λαός την τέχνη;

Έχω καταλάβει ότι η τέχνη είναι μια γλώσσα παγκόσμια. Μιλάει σε όλους τους ανθρώπους σχεδόν το ίδιο, είναι φοβερό αυτό το πράγμα. Με τη μουσική του Μότσαρτ, και ο ιθαγενής της ζούγκλας να την ακούσει, κάτι θα νιώσει, είτε του αρέσει είτε όχι. Θα του μιλήσει στο συναίσθημά του. Το ίδιο ισχύει για έναν πίνακα ή ένα γλυπτό. Η τέχνη δεν διαχωρίζει τους ανθρώπους, τους ενώνει, γι΄ αυτό και βάλλεται τόσο από τους εξουσιαστές. Τη φοβούνται οι σημερινοί δικτάτορες (οι οποίοι έχουν διαφορετικό προσωπείο πια, είναι λύκοι με προβιά αρνιού), που πασχίζουν να μας κρατούν κι εμάς φοβισμένους. Η εποχή μας είναι ένας διαρκής φόβος. Τη συνταγή την έχουν βρει: μας βομβαρδίζουν καθημερινά με τρόμο, ώστε ο άνθρωπος να μπορεί να είναι χειραγωγήσιμος. Αλλά και πάλι, κάποιος τρελός καλλιτέχνης θα ξεφύγει από το συγκεκριμένο λογισμικό και θα κάνει τα δικά του. Γιατί αυτό θέλει η τέχνη: να ξεφεύγει συνέχεια. Σαν το νερό που βρίσκει τις ρωγμές να δραπετεύει και να σπάει τα καλούπια. Πιστεύω ότι η ολοκλήρωση του ανθρώπου θα επέλθει όταν δεν θα έχει πια ανάγκη την τέχνη. Γιατί προς το παρόν, αυτή καλύπτει το κενό του και τον σώζει από την αυτοκαταστροφή.

Το επόμενο βήμα σας;

Έχω φτιάξει γλυπτά ηχογράμματα με τη φωνή της Κάλλας. Παίρνω τη φωνή και δημιουργώ έργα μέσα από τον ήχο. Κάνω, επίσης, ένα συμβολικό έργο που αναφέρεται στις εξουσίες του κόσμου. Τώρα βρίσκεται στο χυτήριο και θα βγει σε λίγους μήνες.

Ένα καλλιτεχνικό σας όνειρο;

Νιώθω ότι έχω ολοκληρώσει, σε μεγάλο σημείο, την καριέρα μου. Πολλοί στην ηλικία μου δεν έχουν καταφέρει αυτά που έχω καταφέρει. Ήμουν τυχερός, αισθάνομαι ευγνώμων και αν σταματήσω τώρα και γίνω ταβερνιάρης, εντάξει θα είμαι. Η ανάγκη έκφρασης, βέβαια, δεν τελειώνει ποτέ.
Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι, κάποια στιγμή, να δημιουργήσω ένα μουσείο όπου να τοποθετήσω τις συλλογές μου. Μάλιστα, δεν θα το ήθελα στην Αθήνα, αλλά κάπου στην ακριτική Ελλάδα. Σκέφτομαι πόσο φώτισε το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ την ισπανική πόλη Μπιλμπάο-όχι ότι σκέφτομαι τέτοια μεγέθη, προς θεού! Όμως, θεωρώ ότι η τέχνη μπορεί να αναδείξει μια περιοχή και να τη μεταμορφώσει σε κέντρο πολιτισμού και τουρισμού-γιατί διαθέτει τεράστια δύναμη και μπορεί να γεννήσει θαύματα και στην οικονομία. Το έχω πει και έχω παρεξηγηθεί γι΄ αυτό: έχω μιλήσει για την πολιτιστική βιομηχανία. Ακούγεται κάπως η λέξη “βιομηχανία”, αλλά πιστεύω σε αυτήν. Η Γαλλία και η Ιταλία την έχουν αναπτύξει εδώ και χρόνια. Έχουν χτίσει μια ολόκληρη οικονομία πάνω στην τέχνη. Στην Ελλάδα δεν καταλαβαίνω γιατί το έχουμε σαμποτάρει αυτό.