Στην ενεργοποίηση ενός νέου πακέτου χρηματοδοτικών εργαλείων, συνολικού ύψους 72,2 εκατ. ευρώ, προχωρά -σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Realnews– το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με στόχο να αντιμετωπίσει το οξύ πρόβλημα ρευστότητας που ταλανίζει τους αγρότες και τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα. Η σχετική συμφωνία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα αναμένεται να υπογραφεί μέσα στις επόμενες ημέρες, με τη διάθεση των νέων χρηματοδοτικών προϊόντων στην αγορά να προγραμματίζεται για το πρώτο τρίμηνο του 2026. Το νέο πλαίσιο προβλέπει τρεις στοχευμένους μηχανισμούς, οι οποίοι θα παρέχουν πρόσβαση σε δάνεια με επιδοτούμενα επιτόκια, υψηλές κρατικές εγγυήσεις και -για πρώτη φορά- δυνατότητα χορήγησης κεφαλαίου κίνησης χωρίς την προϋπόθεση υλοποίησης επενδυτικού σχεδίου.

Η απόφαση για την υλοποίηση των νέων εργαλείων έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η πρόσβαση σε χρηματοδότηση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την υλοποίηση επενδύσεων, αλλά και για τη διατήρηση της καθημερινής λειτουργίας χιλιάδων παραγωγών. Παρά την ένταξή τους σε προγράμματα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), πολλοί δικαιούχοι δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες της εκμετάλλευσής τους έως την εκταμίευση της επιχορήγησης, ενώ οι τράπεζες εξακολουθούν να διατηρούν αυστηρά κριτήρια και υψηλές απαιτήσεις σε εξασφαλίσεις. «Με το νέο πακέτο χρηματοδότησης, το υπουργείο επιχειρεί μια ουσιαστική παρέμβαση, δημιουργώντας ένα πιο ευέλικτο πλαίσιο που μειώνει το ρίσκο και ανοίγει την πόρτα της χρηματοδότησης σε παραγωγούς που μέχρι σήμερα ήταν αποκλεισμένοι», εξηγούν υψηλόβαθμα στελέχη του αρμόδιου υπουργείου.

Η αρχιτεκτονική

Το πρώτο και μεγαλύτερο εργαλείο του νέου πακέτου είναι το Ταμείο Εγγυοδοσίας Αγροδιατροφικού Τομέα, προϋπολογισμού 47,04 εκατ. ευρώ. Μέσω αυτού θα χορηγούνται δάνεια επενδύσεων από 25.000 έως 3,5 εκατ. ευρώ, καθώς και δάνεια κεφαλαίου κίνησης από 25.000 έως 500.000 ευρώ, με σημαντικά βελτιωμένους όρους σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. «Η επιδότηση επιτοκίου 4% για τέσσερα χρόνια, η παροχή τεχνικής υποστήριξης ύψους 800 ευρώ και οι υψηλές κρατικές εγγυήσεις προς τις τράπεζες έχουν στόχο να καταστήσουν το προϊόν ελκυστικό για το σύνολο του πρωτογενούς τομέα», σημειώνουν οι ίδιες πηγές. Το στοιχείο που θεωρείται καθοριστικής σημασίας είναι η δυνατότητα χορήγησης κεφαλαίου κίνησης σε όλες τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα, ανεξάρτητα από το αν υλοποιούν επενδυτικά σχέδια μέσω της ΚΑΠ. Πρόκειται για μια παρέμβαση που αποσκοπεί στην απρόσκοπτη λειτουργία των μονάδων και στη διασφάλιση της παραγωγικής συνέχειάς τους.

Το δεύτερο εργαλείο, το Ταμείο Εγγυοδοσίας Γεωργών Νεαρής Ηλικίας, με προϋπολογισμό 10 εκατ. ευρώ, θα κάνει το ντεμπούτο του στην αγορά, εισάγοντας μια εντελώς νέα φιλοσοφία στη χρηματοδότηση των νέων παραγωγών. Πρόκειται για ένα πιλοτικό προϊόν που συνδυάζει δάνειο επενδύσεων από 10.000 έως 50.000 ευρώ, κατ’ αποκοπή επιχορήγηση από 8.000 έως 40.000 ευρώ, στην οποία μπορεί να συμπεριλαμβάνεται και συμβουλευτική υποστήριξη. Το εργαλείο έχει σχεδιαστεί ώστε να καλύψει το μεγαλύτερο εμπόδιο που συναντούν οι νέοι αγρότες, την πρόσβαση σε γη. Πιο συγκεκριμένα, σε αντίθεση με το προηγούμενο πλαίσιο, οι πόροι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αγορά γεωργικής γης, κάτι που αναμένεται να λειτουργήσει ως κίνητρο για την είσοδο περισσότερων νέων στο αγροτικό επάγγελμα, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα του κλάδου μακροπρόθεσμα.

Το τρίτο εργαλείο, το Ταμείο Μικρών Δανείων Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, είναι προϋπολογισμού 15,16 εκατ. ευρώ και απευθύνεται κυρίως σε μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες χρειάζονται ευέλικτη και φθηνή χρηματοδότηση για να προχωρήσουν σε βασικές επενδύσεις. Η συμμετοχή του ταμείου άτοκα στο 50% του δανείου και η πλήρης επιδότηση του επιτοκίου για τα δύο πρώτα χρόνια στο υπόλοιπο 50% μειώνουν δραστικά το κόστος δανεισμού.

Η επόμενη ημέρα

Τα τρία νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ενσωματώνουν τη φιλοσοφία της ΚΑΠ 2023-2027, η οποία δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη μόχλευση ιδιωτικών πόρων και στη στήριξη μέσω χρηματοοικονομικών προϊόντων που μειώνουν το κόστος και τον κίνδυνο για τους παραγωγούς. Με τις υψηλές εγγυήσεις, την επιδότηση επιτοκίων και τη διεύρυνση των δικαιούχων, το υπουργείο επιχειρεί να άρει τις χρόνιες στρεβλώσεις, με την αντιμετώπιση των αδυναμιών της αγοράς να θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη αυτή την περίοδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι μεγάλο μέρος των εκμεταλλεύσεων δεν διαθέτει επαρκείς εξασφαλίσεις, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά στην υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης. Ο τριπλός στόχος του υπουργείου είναι να δοθεί ώθηση στις επενδύσεις, να στηριχθεί η είσοδος νέων ανθρώπων στη γεωργία και να αναβαθμιστεί το παραγωγικό μοντέλο της χώρας.

Σε δήλωσή της στην «R», η γενική γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του ΥΠΑΑΤ, Αργυρώ Ζέρβα, εξηγεί ότι «τα εργαλεία που ενεργοποιούμε αποτελούν μια εξελιγμένη συνέχεια της προηγούμενης περιόδου, με μεγαλύτερη ευελιξία και πιο στοχευμένη υποστήριξη. Δίνουμε στους παραγωγούς και στις επιχειρήσεις πρόσβαση σε χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους, μειωμένο κόστος και ισχυρές εγγυήσεις, ώστε να μπορούν να επενδύσουν, να εκσυγχρονιστούν και να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες προκλήσεις. Ιδιαίτερη σημασία έχει το νέο ταμείο για τους γεωργούς νεαρής ηλικίας, ένα καινοτόμο και για πρώτη φορά εφαρμοζόμενο προϊόν, το οποίο θα εστιάζει αποκλειστικά στην ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού».